94281301 djvu

NERWY OBWODOWE 193

oceniać stopień wahań w napięciu elektryczności, wśród pewnych warunków, z drugiej świadczy, że rzeczywiście mamy tu do czynienia tylko z influencyą, ponieważ podobnie jak i wszystkie zjawiska influencyi zjawisko to słabnie w miarę wzrastania odległości od pierwotnego źródła

W gruncie rzeczy i przy jednobiegunowem podrażnieniu mamy do czynienia z ruchem elektryczności, który powstaje w przewodnikach wskutek przenoszenia się elektryczności dodatniej lub ujemnej. Oczywiście, że przez każdy przekrój przewodnika, którego pewną część stanowi także w opisanych doświadczeniach nerw, musi przepływać pewna ilość elektryczności; ilość ta jest tern większa, im większą pojemność elektryczną przedstawia organ połączony z nerwem. Dlatego też łatwiej wywołać skutek drażniąc jednym biegunem, gdy nerw jest połączony z łapką, niż, gdy z samym tylko mięśniem, a jeszcze łatwiej, gdy z całą żabą. W rzeczywistości więc zjawisko jednobiegunowego działania prądu niczem się nie różni od działania prądów stałych, indukcyjnych lub rozbrojeń i kondensatora przy zupełnem zamknięciu łańcucha.

Takie jednobiegunowe podrażnienia występują, jak wykazał du Bois-Reymond, nietylko w zupełnie otwartych, ale także i w niedostatecznie zamkn-ętych przewodnikach, jak np. jeżeli zamknięcie stanowi zły przewodnik, jakim jest nerw. Wskutek tego możemy otrzymać skurcz mięśnia przy zastosowaniu silnych prądów induk-cyjnych na nerw nawet wtedy, gdy nerw między elektrodą a mię-śniem zostaje przecięty lub podwiązany. W tym przypadku mogą także wprawdzie mieć miejsce i proste odgałęzienia się prądu indukcyjnego, jednak niewątpliwie wpływy podobne, jak przy jednobiegunowem podrażnieniu, odgrywają przeważną rolę.

Jednobiegunowe działanie prądów ma wielkie znaczenie w badaniach fizyologicznych, ponieważ w pewnych warunkach może być przyczyną fałszywych wniosków. Tak np. jeżeli nerw, jak w wielu doświadczeniach wiwisekcyjnych bywa, jednym końcem jest złączony z całem zwierzęciem, które do pewnego stopnia przedstawia przewodnik o wielkiej pojemności, to jednobiegunowe wpływy mogą się rozchodzić i na części nerwu leżące poza elektrodami, przez to nietylko mogą podrażnić sam nerw, ale nawet w głębi ustroju położone pobudliwe narządy i w ten sposób dawać podstawę do fałszywych wniosków co do działania badanych nerwów. Najłatwiej wpływy te możemy rozpoznać z tego, że wskutek podwiązania nerwu

Fizyologia człowieka.    13