94281901 djvu

NERWY OBWODOWE 199

Jak widzimy więc, pojemność oznaczona w różnych nerwach, w różnych czasach i przez dwóch różnych badaczy jest prawie ta sama. Różnicę pewną przedstawia tylko potencyał naboju, zresztą nieznaczną. Różnica ta jest zupełnie zrozumiałą, jeżeli uwzględnimy, że w każdym nerwie obok włókienek nerwowych są jeszcze inne przewodniki, jak np. osłonki, tkanka łączna i t. p. oraz, że z tego powodu wysokość potencyału musi się zmieniać nie tylko zależnie od indywidualnych własności rozmaitych nerwów, ale także w rozmaitych miejscach tego samego nerwu,

Przytoczone zapatrywania i obliczenia wskazują, że i w biologii ścisłe ilościowe badania mogą dać podstawę nie tylko do szerokich uogólnień, ale i do ujęcia zjawisk w pewne ścisłe ma-temat czne wzory.

Działanie innych wpływów na nerwy.

Prócz elektryczności, jak to już mówiliśmy wyżej, na nerwy może działać cały szereg innych wpływów, jak np. wpływy ter miczne, mechaniczne i chemiczne.

1. Wpływy termiczne. Zmiany temperatury, jak widzieliśmy w ustępie o przewodnictwie nerwów, wpływają przedewszystkiem na szybkość przewodzenia stanu czynnego oraz na pobudliwość nerwów; nadto jeżeli zmiany w ciepłocie otaczającej występują bardzo szybko, to mogą one także wywołać stan czynny nerwów; nerwy ruchowe żaby np. wywołują skurcz mięśni przy nagłem podniesieniu temperatury do 38°. Podobnież skurcz mięśni występuje wśród nagłego obniżenia temperatury nerwów do 0° lub niżej: —3°, — 5°. Jeżeli zmiany w temperaturze występują bardzo powoli, to można stwierdzić tylko wzrastanie lub obniżanie się pobudliwości, lecz do podrażnienia nerwów przy tern zwykle nie dochodzi. Podobnie więc. jak pod wpływem działania prądów elektrycznych, stan czynny nerwów mogą wywołać tylko nagłe zmiany w temperaturze, i skurcz mięśni jest tern silniejszy, im na większej przestrzeni nerwu zmiany te działają. Oziębione poniżej zera nerwy zamarzają, lecz po odgrzaniu napowrót odzyskują swoje własności fi-¹ zoologiczne: pobudliwość i przewodzenie. Fakt ten był niejednokrotnie zużytkowany do wywoływania czasowej przerwy w przewodzeniu, t. j. czasotcego 'przecięcia nerwu, nie tylko u zwierząt niższych, ale I nawet ciepłokrwistych.