94285201 djvu

332

ADOLF BECK

wów dośrodkowych a powstałych w ośrodkach czuciowych, stąd też otrzymują podnietę ośrodki ruchowe. Tu przerabiają się wrażenia w wyobrażenia i wyższe kompleksy psychiczne, słowem tu niewątpliwie znajduje się podstawa anatomiczna czynności psychicznych. Jako takie pola ośrodków kojarzenia uważamy głównie płaty czołowe, znaczną część płatu ciemieniowego i korę podstawy mózgu. U zwierząt pola te w przeciwstawieniu do sfery ściśle psychomotorycznej i psychosensorycznej są tern mniejsze, na im niższym stopniu rozwoju ich mózg się znajduje. Pola asocya-cyjne były przedmiotem szczegółowych badań Flechsiga, który przekonał się, że w rozwoju mózgu włókna tych pól najpóźniej ze wszystkich innych otrzymują osłonki rdzenne; włókna zaś białej substancyi zdaniem Flechsiga nie osiągają pierwej swej pełnej fun-kcyi, póki nie dostają osłonki rdzennej. Zgadza się to z znanym faktem, że kojarzenie myśli stanowi najpóźniejszą fazę w rozwoju umysłowym dziecka.

Z badań anatomicznych Flechsiga wynika, źe u płodu i dziecka występowanie myeliny w korze mózgowej odbywa się w pewnym stałym porządku. W danej chwili rozwoju dziecka znajdujemy na półkulach pewne części kory mózgowej z juz zakończonym procesem myelinizacyi, podczas gdy w innych proces ten się jeszcze nie rozpoczął, a w innych znowu jest ten proces mniej lub więcej posunięty. Odbywa się to z taką regularnością, źe u osobników' tego samego wieku dane pola rozróźnicowane są jednakow^ro co do położenia i rozległości. Tych jj.,1 myelojgenetycznych jest według Flechsiga 36. a dzieli je Fle^,-h-sig na 3 grupy.

Pierwszą grupę (Nr. 1—12) stanowią pola, które w^r czasie urodzenia dziecka są już myelinow'emi, są to te pola, które łączą się głównie z ośrodkami podkorowymi zapomocą włokien projekcyjnych. Pola te są identyczne z polami psychosensorycznemi i motoryeznemi. Drugą grupę tworzą pola pośrednie (Nr. 13 -28) (intermedyalne), w których myelinizacya rozpoczyna sie w pierwszym miesiącu po urodzeniu, trzecią zaś pola graniczne (terminalne), w których zaczyna się myelina wytwarza* dopiero po upływie I-go miesiąca życia. Pola te różnią się między sobą pod względem zawartości włókien projekcyjnych i kojarzennych. Pierwsza grupa zawiera najwięcej włókien projekcyjnych, w polach drugiej i trzeciej są one bardzo nieliczne, natomiast zawierają one bardzo liczne włókna asocyaeyjne, w które szczególnie pola graniczne (terminalne) są bardzo bogate. Stanowią one punkta węzłowe, w których schodzą się systemy asocyaeyjne. Nie udało się natomiast wykazać takich systemów' włókien asocyacyjnych, któreby łączyły dwa pola pry mordy alne (pierwszej grupy) a więc takie, w^r których znajdują się ośrodki sensoryczne. To nam już wskazuje, że jeżeli ma powstać połączenie dwóch wrażeń zmysłowych różnego rodzaju w jedno wyobrażenie, niewątpliwie przychodzi do skutku w tych właśnie ośrodkach asocyacyjnych.