94288601 djvu

366 ADOLF BECK

3)    Czucie temperatury. Drogi nerwowe czucia ciepłoty mają u człowieka przebieg analogiczny z przebiegiem dróg czucia bólu tak, że po zniszczeniu wymienionych wyżej dróg nerwowych występuje utrata czucia ciepła i zimna równocześnie z utratą czucia bólu. Te drogi zatem także wchodzą do tylnych rogów szarej substancyi, stąd dostają się do przeciwległego sznura bocznego, w którym wstępują ku górze.

4)    Czucie mięśniowe. Obserwacye kliniczne przemawiają za tern, że drogi czucia głębokiego czyli mięśniowego (czucie położenia, ruchów, siły) przebiegają przedewszystkiem w sznurach tylnych. Są cierpienia rdzenia (wiąd rdzenia czyli tabesj, w których zniszczeniu ulegają sznury tylne, a w których mimo zachowania czucia dotyku występuje upośledzenie czucia położenia kończyn i bezład ruchów. Objawy te przemawiają właśnie za zniesieniem czucia głębokiego. Obok sznurów tylnych niewątpliwie i pęczek móżdżkowo-rdzeniowy i wiązka Gowersa biorą ważny udział w przewodzeniu czucia mięśniowego. Drogi te — jak wiemy — kończą się w móżdżku; o ile zatem w wykonywaniu ruchów dowolnych potrzeba kontroli tych ruchów za pośrednictwem świadomych wrażeń czucia mięśniowego, muszą stany czynne z móżdżku przejść zapomocą poznanych wyżej połączeń do kory mózgowej.

Drogi czucia mięśniowego przebiegają w rdzeniu nie skrzyżowane, a te, które wchodzą do móżdżku, pozostają również po tej samej stronie. Dopiero w dalszym przebiegu ku mózgowi przechodzą na stronę przeciwległą.

Rdzeń pacierzowy jako narząd ośrodkowy. Czynność rdzenia pacierzowego nie ogranicza się tylko dc przewodzenia podniet do mózgu i z mózgu; rdzeń | acierzowy spełnia także bardzo ważne zadanie jako narząd centralny, posiadający wybitną samodzielność. Wskazuje już to budowa anatomiczna, przedewszystkiem obecność szarej substancyi, której- składniki wszakże zawsze występują tam, gdzie odbywa się czynność t. zw. ośrodkowa, dalej, że rdzeń pacierzowy nie cieńczeje tak jak pień nerwu obwodowego w miarę jak oddaje gałązki, lecz zachowuje prawie jednaką grubość do końca, a w części szyjnej i lędźwiowej posiada nawet znaczne zgrubienia. Coraz cieńszemi ku dołowi stają się tylko te części sznurów białej substancyi, które poznaliśmy jako drogi mózgowe. Więcej jeszcze niż rozważania anatomiczne dowodzą liczne objawy otrzymane w badaniach fizyologicznych, że rola rdzenia pa-