94288801 djvu

568 K. W’. MAJEWSKI

Gruczoły łzowe mają, jak wiadomo, budowę histologiczną zupełnie podobną do budowy ślinianek. Są to więc gruczoły cewkowe rozgał zionę. Przewodów wyprowadzających łzy z gruczołu głównego i dodatkowego jest 10    12. a ujścia ich leżą w zewnętrz

nym kącie górnego załamka spojówkowego.

Łzy stanowią płyn wodojasny oddziałujący słabo alkalicznie,

0    smaku słonym i zawierają w małej ilości białko, śluz, chlorek sodowy, węglan sodowy, fosforany alkaliczne i sole ziem alkalicznych. Pod mikroskopem znajdujemy w nich komórki przybłonkowe

1    kuleczki tłuszczu, pochodzące z wydzieliny gruczołów Meiboma.

Przeciętna dzienna ilość łez wydzielanych u dorosłego człowieka przez oba oczy wynosi 6 gramów. Wydzielanie < >dbv wa się stale a chwilami pod wpływem różnych czynników staje się silniejsze. Wydobywając się z ujść przewodów łzowych z pod zewnętrznego kąta górnej powieki, rozlewaj, się łz w cienką war-stewkę, która zwilża całą przednią powierzchnię gałki ocznej, a następnie zbierają się w kąciku wewnętrznym oka, w t. zw. jeziorku łzowem. Tu przez punkty łzowe wnikają do kanalików, które prowadzą je do worka łzowego, skąd przez przewód nosołzowy dostają się do jamy nosa. Zapatrywania na mechanizm przepływu łez przez przewody łzowe nie są dotąd ściśle ustalone. H alT e r""przypisywał główną rolę działaniu włosowatości kanalików łzowych, Hass ner i Hounault zmniejszeniu ciśnienia w jamie nosa podczas wdechu, Weber ruchom powiek. Ten ostatni czynnik zdaje się posiadać ze wszystkich największe znaczenie. Zarówno mięsień obrączkowy, jak i mięsień Homera pomagają w wypełnieniu woreczka łzowego, a to zdaniem Richtera i Schmidta przez to, że go rozciągają, według Arlta zaś i Mol la mięśnie te mają raczej wypróżniać woreczek, ściskając jego ściany. H e n k e łączy te dw a zapatrywania, przypuszczając, że przy zamykaniu powiek woreczek łzowy ulega rozciągnięciu i wypełnia się łzami, przy otwieraniu zaś ulega zaciśnięciu, przez co łzy przez przewód łzowy zostają wtłoczone do jamy nosa. Ze ruch łez odbywa się tylko w tym kie-runku, że nie wracają one do oka, to przypisujemy zastawce Has-snera która, umieszczona u dolnego wylotu przewodu noso-łzowego, działa do pewnego stopnia jak wentyl, otwierający się tylko w kierunku do jamy nosa.

Przelewaniu się łez przez brzegi powńek, czyli łzawieniu zapobiega w zwyczajnych warunkach tłusta wydzielina gruczołów