10 Praca zbiorowa pod red. J. Pancewicza
koła jezdnego (mierzonych na oponie) i jego tarczy (bicie promieniowe) oraz określeniu ewentualnego odchylenia boku koła (mierzonego na oponie) i jego tarczy od płaszczyzny prostopadłej do osi obrotu (bicie osiowe) (rys. 1.3). Czynności te wykonuje się posługując się specjalnym czujnikiem (rys. 1.4) lub przez obserwację odległości linii czoła i boku bieżnika od przyjętej linii odniesienia (wyznaczonej np. położeniem rysika) lub punktów na płaszczyźnie stanowiącej tło dla obracającego się koła.
Rys. 1.3. Schemat pomiaru bicia koła jezdnego: a - pomiar bicia promieniowego na oponie, b - pomiar bicia osiowego na oponie, c - pomiar bicia osiowego na obręczy koła, d - pomiar bicia promieniowego na obręczy koła [4]
Rys. 1.4. Przyrząd do pomiaru bicia koła jezdnego: 1 - czujnik zegarowy z końcówką rolkową, 2 - wspornik z zaciskiem, 3 - trzpień, 4 - podstawka [7]
Wartości dopuszczalne bocznego i promieniowego bicia kół podano w tabeli 1.2.
Tabela 1.2.
Dopuszczalne bicie koła (wg BN-75/3621-01)
Średnica tarczy koła (cale) |
Dopuszczalne bicie promieniowe (mm) mierzone na: | |
tarczy koła |
oponie | |
do 13 włącznie |
1,5 |
3 |
powyżej 13 |
2 |
4 |
Dla kół wyposażonych w opony radialne o symbolach prędkości S, H, V zaleca się, aby sumaryczne bicie promieniowe mierzone na oponie wynosiło maksymalnie ok. 1 mm.
Koła z biciem promieniowym przekraczającym 2 mm nie można wyrówno-ważyć w sposób zapewniający spokojne jego toczenie się po drodze.
Gdy bicie koła przekracza dopuszczalne granice, można go zmniejszyć lub zlikwidować przesuwając odpowiednio oponę po obwodzie obręczy. W ten sposób bicie obręczy rekompensuje się biciem opony. W niektórych przypadkach bicie, zwłaszcza osiowe, można zlikwidować lub zmniejszyć prostując obręcz przy użyciu przyrządu specjalnego.
Niewyrównoważenie koła zależy od dokładności wykonania poszczególnych jego elementów, ich wzajemnego ułożenia, dokładności ustawienia na piaście i odpowiedniego umocowania. Śruby lub nakrętki mocujące koło jezdne powinny