26 (326)

1% Problemy organizacji administracji centralnej

Z kolei uzgodnienia międzyresortowe służą koordynacji prac rzątli i administracji centralnej. Chodzi zarówno o usytuowanie danego ro/. strzygnięcia w całokształcie polityki rządu, jak i o wykluczenie ewentual nej kolizji z innymi projektami i politykami rządu, zwłaszcza że znajdujl się one w sferze odpowiedzialności innych ministrów i kompetencji urzę dów centralnych, a także o powiązanie tego rozstrzygnięcia (danej polity ki) z innymi politykami rządu i uzyskanie swoistej synergii tych działali Przede wszystkim zaś idzie o wykrycie w projekcie i wyeliminowanie (a kich propozycji, które w przyszłości mogą stać się przeszkodą lub utruil nieniem dla wdrożenia innych polityk czy rozwiązań z innych dziedzin Etap uzgodnień służy wreszcie wyartykułowaniu odmiennych ocen, po glądów i stanowisk, wyrażanych przez innych uczestników rządowego procesu decyzyjnego.

Tak więc w praktyce postępowanie to ma na celu przede wszystkim wy jaśnienie intencji projektu rozstrzygnięcia rządowego oraz przyjętych kon kretnych rozwiązań, wyeliminowanie rozbieżności stanowisk i wreszcie rozstrzygnięcie sporów pojawiających się na tym tle. Uczestnicy postępu wania zgłaszają na piśmie swoje uwagi i propozycje, które organ będący gospodarzem procedury analizuje i uwzględnia albo odrzuca, a uzasadnić nie rozbieżności, które pozostały, zamieszcza w protokole. Niekiedy proce* dura ta zostaje powtórzona, zwłaszcza wówczas, gdy w wyniku uwzględ nienia uwag projekt ulega poważniejszym zmianom. W przypadku projekl tów, które okazują się kontrowersyjne, przeprowadza się też tzw. konferen ! cję uzgodnieniową z udziałem tych uczestników postępowania, którzy 1 nadal podtrzymują swoje zastrzeżenia, a także - gdy trzeba - ekspertów i innych osób. Czasem, gdy kontrowersje dotyczą zagadnień istotnych, a pro I jekt uznawany jest za ważny z punktu widzenia polityki rządu, prowadzenie takiej konferencji przejmuje osoba wyznaczona przez premiera - sekretarz lub podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Wynikiem ustaleń, które zapadają w powyższym trybie, jest nowa wersja projektu rozstrzygnięcia rządowego.,Jeśli wersja ta nadal bud/i wątpliwo$o7jprojekt trafia wraz z protokołem rozbieżności na posiedzenie komitetu Rady Ministrów. Gdy mimo to rozbieżności pozostają, przed stawia się je do rozstrzygnięcia Radzie Ministrów.

W tle tej sformalizowanej procedury niejednokrotnie toczy się też pra ca nie tak może widoczna, lecz nie mniej istotna, która - w przypadku sporu - ma na celu wypracowanie kompromisu politycznego lub meryto rycznego. W tych rozmowach i uzgodnieniach często biorą udział doradcy z gabinetów politycznych, a także sekretarze i podsekretarze stanu, nie kiedy zaś ministrowie i nawet sam premier, który w ramach swojej funk cji kierowniczej w rządzie stara się doprowadza Jn u/podnienia stano wisk. Należy mieć na uwadze. /<• hiv u/ęi hIiikTi im pi.i ./i /.yżnie poi i tycznej/miana stanowi .I jakie w lnl-.ii pi.....lun u • ■ Immiow rj .i|inn 11 ui/ędnicy reprezentujący poszczególne ministerstwa, może być trudna lub wiycz niemożliwa, jako że są oni związani poglądem wypracowanym « ministerstwie. To pokazuje, jak duże znaczenie ma w rządzie prawili.. ■ , przepływ informacji między politykami i zespołami urzędniczymi,

,    • I.iszczą prawidłowe wypełnianie funkcji programowej na obu szcze-

M i, h politycznym i urzędniczym, i relacje między nimi. podjęcie rozstrzygnięcia przez Radę Ministrów stanowi ostatni w za-i.l/if etap rządowego procesu decyzyjnego. Jednakże na posiedzeniu r nly Ministrów już rzadko toczy się dyskusja nad poszczególnymi pro-,_t | i.iiiii rozstrzygnięć i dokumentów rządowych. Jak to już wskazano, na posiedzeniu rozpatruje się kilkanaście, a nieraz i więcej spraw, i z tego v* i-li,'dii w ogromnej większości przypadków służy ono formalnemu za-11il nięciu procedury. Powinno to stanowić zasadę, tak jak jest zasadą we .1 ,/y.ikich państwach, w których kolegialny organ rządowy podejmuje i..ini,ilne rozstrzygnięcia. Jedynie wówczas, gdy mimo wcześniejszych iuiih i kroków, zarówno na gruncie sformalizowanej procedury, jak i w , lindze roboczych kontaktów premiera z ministrami, projektu nie udało się u/godnić, może on - wraz z protokołem rozbieżności - być przedstawio-nv do rozpatrzenia na posiedzeniu Rady Ministrów.

Należy tu zwrócić uwagę na fakt, że w tym etapie procesu decyzyjne-fo biorą udział w zasadzie już tylko politycy (członkowie Rady Mini-i u >w). Udział personelu administracyjnego jest tu ograniczony do funkcji obsługowych. W tym zakresie kluczowa jest rola Sekretarza Rady Mini-n ów, który odpowiada nie tylko za przebieg obrad Rady Ministrów, lecz mwnież za ich przygotowanie od strony formalnej.

Węzłową rolę w przygotowaniu obrad Rady Ministrów ma stały Ko-milet Rady Ministrów; jedynie w wyjątkowych sytuacjach projekt może lialić na posiedzenie Rady Ministrów bez uprzedniego rozpatrzenia go I u zez Komitet. Choć sposób zorganizowania tego fragmentu procedury decyzyjnej był różny w różnych okresach, od wielu lat stanowi on naj-wnźniejszy element prac nad projektem dokumentu, ostatni filtr przed pi /okazaniem go pod obrady Rady Ministrów. Do 2002 r. komitetów było zawsze kilka; w latach 1997-2001 były to: Komitet Społeczno-Polityczny, Komitet Ekonomiczny, Komitet Spraw Obronnych i Komitet Rozwoju Regionalnego. Zmiana polegająca na wprowadzeniu jednego, stałego Komitetu ma charakter jakościowy. Dotychczasowe komitety miały charakter branżowy - wspierały merytorycznie formułowanie polityki i ządu w ł ych głównych dziedzinach jego działalności, co jednak z drugiej •■Ilony, wzmacniało napięcia występujące między segmentami rządu, tym baul/iej że na czele komitetów stali wicepremierzy odpowiedzialni za ko oidynac ję prac minisliów czynnych w tych obs/.mu li ()bei nie '.lały Ko mitel spełnia Inni « ję mali | Rady Mme.iiow pi .ygolo\Mi|ąi spmwę (pro |e kl io/-.li ygmęi i.i i ądlowfgo) pod )e| obi ud \ 1'odobne i lala wy l*, pii|ą i