39 (342)

'hemia piękna. Warszawa 2009 -OM5714-2. ©by WN PWN 2000

3.7.

Substancje pochodzenia mineralnego

79

opadają na dno zbiornika. Rozkładając się, zużywają tlen, co prowadzi do wymierania ryb i innych organizmów. Z tego względu niektóre państwa wprowadziły zakaz stosowania bądź ograniczenia stosowania polifosforanów w środkach piorących. Zcolity nic są przyswajane przez glony, jednakże potrzeba 1,5 razy więcej zeolitowego proszku do prania niż proszku fosforanowego do uzyskania identycznego efektu czyszczącego. Ponadto proszki zeolitowe gorzej wybielają i są około 30% droższe od proszków fosforanowych.

Ziemia fulerska, ziemia bieląca, glinka fulerska, ziemia Fullera. Jest to skała osadowa składająca się z glinokrzemianów oraz tlenków magnezu, wapnia i żelaza. Substancja o tłustym wyglądzie, barwy żółtej ma dobre właściwości chłonne. Stosowana w kosmetyce jako substancja odbarwiająca i czyszcząca.

Ziemia okrzemkowa, trypla, są to niescementowane osady biochemiczne, będące skupiskiem pancerzyków okrzemek zamieszkujących zbiorniki wodne. Na 1 cm³ ziemi okrzemkowej przypada około 2.5 miliarda pancerzyków okrzemek. Po zmieleniu i oczyszczeniu kwasem solnym HC1 ziemia okrzemkowa staje się porowatym, chłonnym proszkiem. Stosowana jest w zasypkach, preparatach do czyszczenia zębów' i do polerowania paznokci.

Poza opisanymi substancjami mineralnymi znaczenie kosmetyczne mają:

•    Mika, należąca do grupy minerałów określanych nazwą łyszczyki. Stanowi 3% masy powłoki ziemskiej. Do najważniejszych łyszczyków należą: muskowit KAl2(AISi30io)(OH)2, czyli mika jasna, oraz biotyt K(Mg, Fe^AlSijOioKOH, F)2 — nieprzezroczysta mika czarna. Łyszczyki rozszczepiają się na bardzo cienkie, sprężyste blaszki o kolorze perłowym. Stosowane są do nadawania połysku kosmetykom kolorowym oraz w mieszaninie z ditlenkiem tytanu TiC>2 do produkcji pigmentu perłowego, stosowanego w szminkach, kredkach i cieniach do oczu.

•    Mumio to substancja o konsystencji wosku, zawierająca około 87 pierwiastków. Zawarte w^r mumio mikro- i makroelementy działają regenerująco na tkanki, biostymu-lujaco i regulująco na procesy przemiany materii. Stosowana zewnętrznie w' formie balsamu w przypadku ran, oparzeń i odmrożeń.

•    Mystic Alpa, wodna zawiesina pyłu wulkanicznego, stosowana jest przez Indian kolumbijskich do pielęgnacji ciała. Działa oczyszczająco, ściągająco, wygładzająco i dc-toksykująco. Ponadto jest zmiataczem rodników.

•    Oil Shale, czyli skała osadowa powstała z przekształcenia organizmów żywych. Zawiera znaczne ilości siarki związanej organicznie, głównie w formie cyklicznego tiofenu. Przetworzona przez sulfonowanie (działanie kwasu siarkowego) daje sulfonową pochodną sodową o handlowej nazwie Ichtychol Pale. Zwłązek ten ma właściwości przeciwzapalne, bakteriobójcze, przeciwgrzybicze. Stosowany jest w szamponach, odżywkach, lotionach przeciw łupieżowych, ponadto w preparatach po goleniu, po depilacji i po opalaniu.

•    Torf, produkt częściowego rozkładu roślinności bagiennej, zawiera mikro- i makroelementy oraz substancje bioaktywne (fitohormony). Redukuje tłuszczową tkankę podskórną, działa na tkankę skórną stymulująco, regenerująco i uelastyczniająco. Stoso-