36 (373)

'hemw piękna. Warszawa 2<K>9 »-01 -15714-2. ©by WN PWN 2009

76    3. Kosmetyczna chemia nieorganiczna

Siarczki są to sole kwasu siarkowodorowego H2S, otrzymywanego przez rozpuszczenie w wodzie siarkowodoru o tym samym wzorze chemicznym. Siarczki sodu Na2S i potasu K2S mają silne działanie przeciwdrobnoustrojowc — niszczą bakterie, grzyby i pasożyty skórne. Wielosiarczki Na2S„ n = 2-6 rozpuszczają keratynę, usuwając zrogo-waciały naskórek. Zarówno siarczki, jak i wielosiarczki sodu i potasu są odpowiedzialne za przeciwdrobnoustrojowe działanie preparatów kosmetycznych zawierających aktywną siarkę. Dopuszczalne stężenie siarczków metali alkalicznych w preparatach kosmetycznych wynosi 2% w przeliczeniu na siarkę: dopuszczalne pH = 12,7. Siarczki strontu SrS. baru BaS i wapnia CaS oraz ich wodorosiarczki: Sr(HS)2, Ba(HS)2, Ca(HS)2 stosowane są jako depilatory chemiczne. Dopuszczalne stężenie siarczków metali ziem alkalicznych w kosmetykach wynosi 6% w przeliczeniu na siarkę; dopuszczalne pH = 12,7.

Tiocyjanian potasu (KSCN) jest to sól mocnego kwasu tiocyjanowego HSCN (lub HNCS). Bezbarwny związek nie hydrolizuje w roztworach wodnych. Powstaje podczas stapiania cyjanku potasu KCN z siarką S

KCN 4- S -+ KSCN

Tiocyjaniany odznaczają się właściwościami przedwbakteryjnymi i należą do naturalnych składników śliny ludzkiej. KSCN stosowany jest w pastach do zębów jako substancja przed wdrobnoustrojowa.

3.7. Substancje pochodzenia mineralnego

Substancje pochodzenia mineralnego są pozyskiwane z naturalnych źródeł (głównie kopalnego), a następnie mielone i oczyszczane. Proces oczyszczania jest ważny, minerały mogą bowiem zawierać niepożądane substancje pochodzenia naturalnego. Na przykład talk może występować z tremolitem zawierającym azbest. Minerały stosowane w kosmetyce muszą również być pozbawione przetrwał ni kowych form bakterii.

Bentonit jest skałą osadową, powstałą na skutek wietrzenia popiołów wulkanicznych (kredowych i trzeciorzędowych) w środowisku podmorskim. Nazwa pochodzi od pierwszego eksploatowanego złoża w Fort Benton w stanie Wyoming (USA). Głównym składnikiem bentonitu jest montmoryllonit zawierający w przestrzeniach międzypakietowych jony sodu (Na-bentonit), wapna (Ca-bentonit) lub magnezu (Mg-bentonit). W kosmetyce stosowany jest Na-bentonit, występujący pod nazwą handlową Bcntonc. Montmoryllonit zawierający jony sodu jest minerałem z grupy smektytu, należącej do klasy krzemianów warstwowych. Smcktyty zbudowane są z pakietów składających się z dwóch warstw tetraedycznych (krzemotlenowych) i zawartej między nimi warstwy oktaedrycznej (gli-notlcnowodorotlenowej). Warstwy tctracdyczne skierowane są wierzchołkami do środka pakietu. Aniony tlenu otaczają razem z grupami wodorotlenowymi kationy glinu. War-stw^ry w pakiecie połączone są silnymi wiązaniami jonowo-atomowymi. Na powierzchniach pakietów zlokalizowane są elektryczne ładunki ujemne, równoważone przez kationy adsorbowanc z przestrzeni międzypakictowej. Pojedynczy pakiet montmoryllonitu ma postać płytki o grubości 1 nm (10^-9 m) i pozostałych wymiarach rzędu 0.2-2 pm