21 (726)

'hemia piękna. Warszawa 2009 -01-15714-2, C> by WN PWN 2009

5.9. Surowce naturalne    269

Witamina T (ang. sesame seed factor) jest nazwą zbiorczą substancji wyizolowanych z nasion sezamu. Występują również w żółtku jajka. Zapobiegają one anemii, hemofilii, wpływają na krzepliwość krwi.

Witamina U, chlorek S-mctylomctioninosulfoniowy, występuje w postaci raccmatu. Substancja została po raz pierwszy wyodrębniona z kapusty. Podejrzewana o przeciwdziałanie chorobom wrzodowym układu pokarmowego — jej nazwa pochodzi od pierwszej litery angielskiej nazwy uleer (wrzód). Ma również właściwości przeciwzapalne³⁷. Badania nad tą substancja są w toku³⁸. Preparat: Gastrazyme — tabletki zawierają 10 mg witaminy U.

5.9. Surowce naturalne

Surowce naturalne stanowią podstawę produkcji kosmetyków, są bowiem bogatym źródłem substancji biologicznie czynnych. Z surowców, które są dobrze znane lub obecnie na nowo odkrywane, zostaną opisane: bursztyn, czosnek, drożdże, glony (algi), herbata zielona, kasztanowiec, kawa, konopie, len, palma sabalowa, pochrzyn, pomidory, produkty pszczele, ryż dziki, słonecznik bulwiasty, soja. Niektóre z omawianych surowców lub ich substancje czynne traktowane są jako kosmeceutyki. To znaczy, że pod względem właściwości i zastosowania, zależnie od dawki, można sklasyfikować je jako kosmetyki lub leki (paraleki). Oznacza to, że mają one potwierdzoną lub przypuszczalną (nie w pełni potwierdzoną) aktywność farmakologiczną oraz mogą być stosowane jako substancje o znaczeniu kosmetycznym.

Bursztyn jest to skamieniała żywica drzew iglastych sprzed 40-50 milionów lat. Pliniusz Starszy (24-79 r.n.e.) w^r dziele Natura lis Historia pierwszy sugerował, że drzewem macierzystym bursztynu była sosna. Późniejsza analiza inkluzji (wtopionych w bursztyn kawałków igieł i kory) wykazała obecność części roślinnych pięciu gatunków' sosny. Współczesne badania dowodzą, że bursztyn mógł powstać z żywicy produkowanej przez kilka drzew iglastych, przy czym udział jednego z nich był dominujący. Potw-ierdza to hipotezę Hugo Conwentza (dyrektora Muzeum Przyrodniczego w Gdańsku w^r latach 1860-1906), który nazwał ten nieznany gatunek sosny Pinus succinifera — sosna żywi-codajna. W przypadku bursztynu bałtyckiego przyjęto, że powstał on z sosny żywico-dajnej, natomiast inne żywice były źródłem tak zwanych żywic kopalnych. Żywica jest wytwarzana przez komórki pnia drzewa — wypełnia ona puste obszary pnia, szczególnie pod korą. Zranienie drzewa powoduje wyciek żywicy, którego dynamika zależy od temperatury otoczenia oraz ciśnienia soków' w drzewie. Największa dynamika wycieku ma miejsce w okresie wiosennego wzrostu. Średnia gęstość bursztynu wynosi 1,056 g/enr i jest większa od gęstości słodkiej wody (1 g/cm³) oraz mniejsza od gęstości wody

¹ L. G. Urazacva, „Anti-inflammatory cffect of methylmetionine sulfonium chłońcie (vitamin U)”, Farmakol. Toksikol., 39, 316 (1976).

^3SN. N. Gessler. A. A. Bezzubov, „S-methyl methionine (vitamin U) pharmacokinetics in rat and man”, Farmakol. Toksikol., 50. 49 (1987).