5 (1496)

M. Mokki. Chemia piękna. Warszawa 2009 ISBN 978413-01-15714-2. © by WN PWN 2009

5.9. Surowce naturalne

Działanie przeciwmiażdżycowe czosnku związane jest ze zmniejszeniem stężeń cholesterolu całkowitego i jego frakcji LDL, triglicerydów i fibrynogenu surowicy, wzrostem stężenia cholesterolu HDL, obniżeniem ciśnienia krwi tętniczej, zwiększeniem łibryno-lizy. hamowaniem agregacji trombocytów i zmniejszeniem lepkości osocza.

Intensywny zapach czosnku jest jedną z przyczyn jego ograniczonego stosowania. Powodowany on jest powstającymi w organizmie z allicyny oligosulfidami, które w wyniku wydychania oraz transpiracji przez skórę wydalane są z organizmu. Tę przykrą właściwość można łagodzić dodatkiem: kwasu fumarowego, htynowego, askorbowego, krzemowego oraz saponin, olejków i ekstraktów roślinnych (np. z tymianku, pietruszki, mięty, arcydzięgla). Nowoczesnymi formami podawania czosnku są liofilizaty (np. Allio-til) i mikrokapsułki, które podczas kontaktu z płynami żołądkowymi uwalniają zawarte w nich substancje aktywne.

W jednym ze zburzonych klasztorów tybetańskich znaleziono w 1971 r. tablice gliniane, na których znajdowała się starotybetańska receptura leku czosnkowego, który miał podtrzymywać zdrowie i witalność organizmu⁴². Według niej należało wycisnąć 350 g ząbków obranego czosnku, zmieszać otrzymany sok z 300 g wysokoprocentowego etanolu i przechowywać 10 dni w chłodnym miejscu w zamkniętym naczyniu, po czym rozlać przez gazę do buteleczek. Zażywać 3 razy dziennic po 25 kropel, aż cała ilość zostanie zużyta. Kurację należy powtarzać.

Drożdże — zastosowanie mają wysuszone drożdże piwne, czyli grzyby z gatunku Saccharomyces cerevisiae. Występują w formie żółtawego lub jasnobrunatnego proszku o słabym grzybowym zapachu i gorzkawym smaku. Suche drożdże zawierają: białko

(10,6%-tyle białka zawiera kotlet schabowy), 30-36% węglowodanów, 8-9% soli

mineralnych, w tym 605 mg fosforu, 20 mg wapnia i 4,9 mg żelaza w 100 g drożdży, witaminy z grupy B. w tym kwas pantotenowy i nikotynowy, 1% ergosterolu (będącego prowitaminą D2), 4% lecytyny, enzymy: zymazę, inwertazę, maltazę, diastazę, endotryp-tazę, 0,1% glutationu (tripeptydu kwasu glutaminowego, cystyny i cysteiny) oraz kwas adeniknvy (związek powstały z kwasu fosforowego(V), adeniny i rybozy], który obniża ciśnienie krwi oraz aktywizuje pcrystaltykę jelit. Drożdże są cennym źródłem selenu, którego dzienne zapotrzebowanie wynosi około 10 mg. Selen jest antyoksydantem wspomagającym działanie witaminy E, aktywizuje system immunologiczny, opóźnia rozwój nowotworów. Ponieważ selen jest nicprzyswajalny w obecności cukrów, spożywanych drożdży nie należy słodzić. Właściwości leczniczo-kosmetyczne drożdży znane były już starożytnym w Egipcie. Drożdże leczą choroby skórne, będące konsekwencją wadliwej przemiany materii. Zauważono, że pracownicy browarów mający kontakt z drożdżami nigdy nic chorują na czyraki. Ze względu na zawartość łatwo przyswajalnych witamin z grupy B drożdże mają zastosowanie jako lek wspomagający w leczeniu chorób układu nerwowego (rw^ry kulszowej. zapalenia nerwów, nerwic, wyczerpania nerwowego). Zewnętrznie stosuje się drożdże w formie maseczek, wewnętrznie w formie napoju przyrządzonego przez sparzenie (w temp. 60°C) drożdży mlekiem, w przypadku trądziku, egzem, czyraków i innych dermatoz oraz przy łojotoku skóry i włosów. Dzienna dawka

^::J. Lutomski. „Fascynacja czosnkiem — wczoraj i dziś". Postępy Fitoterapii, 1. 7 (2(X)1).