5 (1495)

Innu u piękna. Warstwa 2009 -01-15714-2,0 by WN PWN 2009

5.8. Witaminy    253

u mężczyzn aspermię, u kobiet skłonność do poronień. Zapotrzebowanie: dzieci 0-1 lat 3-4 mg, 1-10 lat 5-7 mg, 11-18 lat 8-10 mg; dorosłych 15-30 mg; dozy terapeutyczne 100-2000 mg dziennie. Występowanie: najlepszym naturalnym źródłem witaminy Ejest olej z kiełków pszenicy, a następnie całe ziarna zbóż i zielone warzywa liściaste (sałata, szpinak, kapusta). Zastosowanie: w formie octanu cr-tokoferolu w preparatach do skóry starzejącej się. w kremach odżywczych i regenerujących, preparatach kąpielowych.

CH,

CH,

Witamina F, NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe), mieszanina kwasów głównie: linolowego, a- i y-linolenowego, arachidonowego (wzory chemiczne znajdują się w p. 4.6.2). Działanie: prekursor w syntezie prostanoidów (np. prostaglandyn), będących regulatorami reakcji enzymatycznych, element strukturalny lipidów komórkowych. Awitaminoza: zaburzenia procesu keratynizacji naskórka, wypryski skórne, nadmierne złuszczanie i zmniejszenie przepuszczalności warstwy rogowej, skóra szorstka, wysuszona, blada, paznokcie i włosy łamliwe. Zapotrzebowanie: 500-1000 j.m. na I gram preparatu kosmetycznego. Występowanie: oleje roślinne (oliwkowy, lniany, sojowy, arachidowy, słonecznikowy). Bogatym źródłem kwasu y-linolenowego jest wiesiołek, ogórecznik lekarski i czarna porzeczka. Zastosowanie: w formie czystych kwasów lub ich estrów w kremach odżywczych i regenerujących, płynach do włosów, preparatach dermatologicznych regulujących czynności gruczołów skóry.

Witamina K występuje w stanie naturalnym w formie witamin K[ (fitochinonu) i K.2 (menachinonu). Znana jest również syntetyczna witamina K3 (menadion). Strukturalnie witamina Ki różni się od K2 długością i stopniem nienasycenia terpcnoidowego łańcucha bocznego — witamina K3 jest tego łańcucha pozbawiona. Witamina Ki jest jasnożółtą, oleistą cieczą, która w temperaturze poniżej 2§°C tworzy kryształy. Rozpuszcza się w tłuszczach i rozpuszczalnikach hydrofobowych. Jest wrażliwa na działanie zasad i światła, szczególnie promieni UV. Rozkłada się w temp. >100°C. W praktyce stosuje się często zredukowaną pochodną witaminy Kj, która nie jest wrażliwa na światło. Witamina K2 jest jasnożółtą substancją o właściwościach fizycznych podobnych do witaminy K\. Jest syntezowana głównie przez bakterie jelitowe. Witaminy K nic wywierają efektu toksycznego nawet w dużych dawkach. Leki (środki przeciwbólowe, salicylany, antybiotyki), zanieczyszczone powietrze oraz środki konserwujące w produktach spożywczych niszczą witaminę K. utrudniają jej wchłanianie lub prowadzą do przedwczesnego jej wydalania z organizmu. Działanie: stymuluje produkcję aktywatora krzepnięcia protrombiny (w wątrobie) — substancja ta umożliwia krzepnięcie krwi z uszkodzonych tkanek, uczestniczy w formowaniu tkanki kostnej, wpływa na przemiany