4 (1683)

hrmiapięknu Warszawa 2łM)9 4MS7I4-2. £ by WN PWN 2009

5. Funkcje składników kosmetyków

napięcie naskórka, przyspiesza regenerację ran. Awitaminoza: prowadzi do krzywicy, paradontozy, kruchości paznokci, wypadania włosów. W okresie letnim awitaminoza D nic jest obserwowana ze względu na syntezę witaminy D w skórze pod wpływem słońca. Zapotrzebowanie: dzieci 0-18 lat 400 j.m.; dorosłych 300 j.m.; osób ponad 50 lat 400 j.m.; dozy terapeutyczne 400-100000 j.m. dziennie (1 j.m. = 0.025 pg czystej witaminy D2). Występowanie: tran. wątroba, ryby, żółtka jaj, mleko, sery. Zastosowanie: ze względu na możliwość wystąpienia hiperwitaminozy witamina ta jest rzadko stosowana w kosmetykach (kremy odchudzające, preparaty przeciwko: łysieniu, paradontozie, łamliwości paznokci, łojotokowi).

Witamina E występuje w formie tokoferoli i tokotrienoli (8 podstawowych struktur chemicznych zaprezentowano w p. 5.5.1). Są to oleiste ciecze rozpuszczalne w tłuszczach i rozpuszczalnikach niepolarnych, nierozpuszczalne w wodzie. Nie ulegają zmydlaniu. są dość oporne na działanie kwasów, ługów i wyższej temperatury. Czyste preparaty tokoferoli są wrażliwe na działanie tlenu, promieni nadfioletowych oraz chemicznych środków' utleniających. Estry tokoferoli są na te czynniki, szczególnie na tlen, dość odporne. Estryfikowanie tokoferoli niektórymi kwasami zwiększa działanie biologiczne witaminy E. Witamina E zawarta w produktach naturalnych, np. w oleju z kiełków pszenicy, wytrzymuje ogrzewanie do temp. 170°C przez trzy godziny w obecności tlenu. W obecności naturalnych lub sztucznie dodawanych przeciwutleniaczy zwiększa się trwałość witaminy E. Podczas blanszowania i suszenia warzyw i owoców straty tokoferoli są duże. natomiast gotowanie w obecności tłuszczów nie niszczy ich. Wchłanianiu witaminy E sprzyjają składniki żółci i obecność tłuszczów w pożywieniu. Najbardziej aktywny jest a-tokofcrol, którego przyswajałność wynosi prawic 100%. Witamina E określana jest mianem witaminy płodności (etymologicznie: tokos — poród, pheros — nieść). Witamina E wytwarzana jest syntetycznie lub pozyskiwana z kiełków zbóż. Witamina ta powstaje tylko w roślinach — zwierzęta jej nie syntetyzują. Działanie: utleniająco-redukujące, wywiera wpływ na podwzgórze i przedni płat przysadki, pełni rolę zabezpieczającą hormony, enzymy, nienasycone lipidy, witaminy przed tworzeniem nadtlenków (perok-sydacją), które destabilizują pracę membran komórkowych, prowadząc do nadmiernej utraty wody przez naskórek. Działa ochronnie na warstwę tłuszczową naskórka, poprawia ukrwienie skóry, wzmacnia tkankę łączną, wpływa na przyswajanie tlenu przez komórki (oddychanie wewnątrzustrojowe). Wspomaga leczenie łojotokowego zapalenia skóry oraz trądziku. Witamina E pobudza produkcję substancji przeciwzakrzepowych. zmniejszając ryzyko rozwoju schorzeń naczyń krwionośnych. Jako przeciwutleniacz chroni gruczoły wydzielania wewnętrznego: przysadkę mózgową, grasicę, korę nadnerczy, współdziała z witaminami A, C i karotenoidami, zmniejszając ryzyko rozwoju chorób nowotworowych, zapewnia właściwą stabilizację i przepuszczalność błon komórkowych, zapobiega niedokrwistości makrocytarnej u dzieci. Awitaminoza: zaburzenia funkcjonowania i osłabienie mięśni szkieletowych (dystrofia), rogowacenie i wczesne starzenie się skóry oraz gorsze gojenie się ran, zaburzenia neurologiczne, osłabienie zdolności koncentracji, stany rozdrażnienia, niedokrwistość u niemowląt i dzieci, pogorszenie wzroku, zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, zaburzenia czynności płciowych —