7 (440)

Rozwój partnerskich stosunków klient-dostawca prowadzi do nasilania się zjawiska ekstemalizacji.

15.4. Eksternalizacja jako rodzaj strategii

Ekstemalizacja coraz częściej staje się sposobem działania strategicznego. Chodzi zarówno o ekstemalizację procesów i podprocesów produkcyjnych, jak i o wytwarzanie podzespołów, montowanych częściowo przez poddostawców, a także o procesy konserwacji, magazynowanie, logistykę, ochronę obiektów, informatykę, badania, szkolenia, fakturowanie, pobieranie opłat, usuwanie awarii, prowadzenie ośrodków usług dla klientów itp.

Ekstemalizacja oznacza zrezygnowanie przez przedsiębiorstwo z części wartości dodanej na rzecz zwiększenia marży, poprawy jakości, elastyczności, a także, w celu lepszego skoncentrowania myślenia, środków oraz nakładów inwestycyjnych na procesach zapewniających przewagę konkurencyjną i stanowiących rdzeń specjalności przedsiębiorstwa.

Wysokie koszty siły roboczej w dużych przedsiębiorstwach (na koszty te składają się m.in. ustawowe rozwiązania socjalne obowiązujące w krajach Europy kontynentalnej) skłaniają je do wyzbywania się wielu dziedzin, w których prowadziły działalność. Wiąże się to jednak z niebezpieczeństwem wykonywania prac przez personel o niższych kwalifikacjach, zatrudniany przez dostawców, których koszty społeczne są niższe i którzy mogą swobodniej przemieszczać swoją działalność.

15.4.1. Przypadek ekstemalizacji prac informatycznych

Wydaje się, że w wielu przypadkach tylko duże przedsiębiorstwa mogą sobie pozwolić na luksus ponoszenia coraz większych nakładów inwestycyjnych, zapewniających dysponowanie wyposażeniem informatycznym niezbędnym do prowadzenia ich działalności i jednocześnie dostatecznie nowoczesnym. Z kolei dysponowanie takim wyposażeniem z dnia na dzień staje się coraz ważniejszym czynnikiem konkurencyjności przedsiębiorstw. Jednym z rozwiązań tego problemu jest ekstemalizacja. Rozwiązanie to obecnie upowszechnia się, ponieważ daje następujące korzyści:

•    pozwala zmniejszać koszty i unikać zamykania się w wewnętrznej kulturze,

•    zmniejsza zapotrzebowanie inwestycyjne, co jest bardzo istotne przy ograniczonych możliwościach finansowych,

•    dzięki partnerstwu klient-dostawca łatwiej śledzić rozwój nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych,

•    pojawia się możliwość przeprojektowania od zera własnego systemu informatycznego,

•    partnerskie stosunki z dostawcami usług informatycznych umożliwiają wprowadzanie na rynek nowych produktów.

Ekstemalizacja, stając się poważną stawką w grze strategicznej, wymaga coraz więcej-namysłu i ostrożności. Powodzenie takiej strategii zależy bowiem od wielu czynników.

15.5. Warunki powodzenia ekstemalizacji

Aby strategia ekstemalizacji przyniosła oczekiwane efekty, trzeba pamiętać o następujących jej aspektach:

•    Należy dobrze objaśnić i określić definicję swojej rdzennej działalności, ponieważ wyzbycie się któregoś z jej fundamentalnych składników może oznaczać samobójstwo. Trzeba też myśleć o tym, co w przyszłości będzie stanowić rdzeń działalności przedsiębiorstwa. Nie można też sobie pozwolić na dostawcę mogącego zbyt silnie ingerować w to, co stanowi jeden z głównych atutów strategicznych firmy.

•    Potrzebna jest jasna wizja funkcji nie związanych z wysokim ryzykiem oraz tych. które są istotne w sensie strategicznym lub szczególnie wrażliwe.

•    Należy powołać komisję pilotażową, która podda ocenie wszystkie korzyści oraz zagrożenia związane z eksternalizacją oraz wszelkie jej skutki.

•    Konieczne jest przeprowadzenie szczegółowej analizy funkcji, której firma się wyzbywa, jej kosztów i aspektów jakościowych oraz wpływu, jaki będzie miało scedowanie jej na zewnątrz na poziom satysfakcji klientów zewnętrznych i wewnętrznych. Należy też ocenić, pod jakimi warunkami ekstemalizacja przyniesie dodatkowe korzyści konkurencyjne. Za wszelką cenę należy unikać wyalienowania i starannie przemyśleć wszelkie sposoby przeciwdziałania popad-nięciu w uzależnienie od podwykonawców (poprzez np. utrzymywanie pod własną kontrolą przynajmniej jednej z ważnych kompetencji kontrolnych). Jest to szczególnie ważne przy ekstemalizacji obsługi informatycznej.

•    Należy wprowadzić zeszyty szczegółowych obowiązków, zawierające kompletny i precyzyjny opis operacji, wykaz potrzebnych do ich wykonywania zasobów i środków oraz wskaźniki ich jakości. Zeszyt taki, będący głównym elementem negocjacji, powinien zawierać szczegółowy podział zadań między przedsiębiorstwo a dostawcę. Umożliwia to bowiem śledzenie na bieżąco, czy dostawca angażuje odpowiednie środki, oraz stanowi punkt oparcia przy naliczaniu kar przewidzianych umową.

437