Dziwna rzecz, ale nie rozumiem znaczenia tych słów, ich prawdziwego sensu. Z roztargnieniem patrzę na obrazek. Profesor pyta więc: «Co oznacza: mamy córeczka?* Czy te słowa dotyczą jednego człowieka, czy dwóch? „Nie rozumiałem tego obrazka. Rozumiałem, co to «mama», co to «córka», ale słów «maruy córeczka* nie mogłem właściwie zrozumieć. Profesor prosił, abym odpowiedział, jak potrafię. Podnoszę dwa palce i staram się pokazać, że w tych dwu słowach jest i mama, i córka. A profesor ponownie pyta: «A co to takiego: córeczki mama?* Znowu długo myślę i nie mogę niczego wymyślić, pokazuję na dwie figurki, co znaczy, że jest tam matka, i córka. I w słowach «mamy córeczka* i «córeczki mama* słyszę to samo. Często też odpowiadam na pytanie profesora, że to oznacza to samo...
To samo zdarzyło się na drugi dzień z obrazkiem i podobnymi pojęciami, kiedy profesor powiedział pokazując obrazek: «To pan, a to pies. Powiedz, co oznacza pan psa?*. I ja znowu zastanawiam się długo, a w końcu mówię, że to też jest podobne do «mamy córeczki*, to znaczy, że tu też jest i «pan», i «pies», i znowu pokazuję dwa palce. Następnie profesor mówi: «Pokaż, gdzie tu jest pies pana*. Pomyślałem, podumałem i powiedziałem, że to wszystko jedno czy «pan psa*, czy «pies pana*, że słabo rozumiem te dwa pojęcia, ale czuję, że są z sobą ściśle związane, ale w jaki sposób — zupełnie nie wiem.
A jeszcze to: «Słoń jest większy od muchy* i «Mu-cha jest większa od słonia*...
Wiedziałem tylko, że «mucha» jest maleńka, a «słoń» wielki, ale połapać się w tych słowach i odpowiedzieć na pytanie, czy mucha jest większa, czy mniejsza od słonia — jakoś nie mogłem. Największy kłopot sprawia mi to, że nie mogę zrozumieć, do czego odnosi się słowo «mniejszy» (czy «większy») — do muchy czy do słonia... Oczywiście jak dawniej wiem, co to słoń, a co to mucha, wiem, które z nich jest duże, a które małe, ale połączyć je w słowach i zrozumieć, do którego z nich odnosi się słowo «mniejszy» lub «więk-szy» — czy do słonia, czy do muchy? A tu na dodatek kołysanie i w rozbitej głowie, i w polu widzenia. I muszę długo zastanawiać się i odgadywać, jak mam prawidłowo odpowiedzieć: «Słoń jest mniejszy od muchy czy większy?*...
Zawsze wydawało mi się, że «mucha jest mniejsza od słonia* oznacza, że słoń jest malutki, a mucha duża. Ale kiedy pytałem chorych, jak powinno być naprawdę, to mówili mi, że «mucha jest mniejsza od słonia* oznacza, że słoń jest duży, a mucha maleńka. I nieraz usiłowałem zapamiętać to pojęcie w określonym kierunku. Kiedy jednak profesor zaczyna ze mną rozmawiać, pyta w różny sposób. Albo tak: «Mucha jest mniejsza od słonia czy większa?*, «Mucha jest większa od słonia czy mniejsza?*. Albo też: «Słoń jest mniejszy od muchy czy większy?* Myślę, myślę, plączę się, zastanawiam, a w głowie taki kołowrotek i zaczyna coraz silniej boleć. Mimo woli zaczynam się mylić i nie mogę tego pojąć...
Często prosi mnie A. R. albo O. P.: «Narysuj kółko nad krzyżem. Co będzie na dole, a co na górze?* Od razu gubię się, nie jestem w stanie odpowiedzieć natychmiast, długo rozmyślam, zastanawiam się i nie mogę zrozumieć, jak powinno być prawidłowo — tak czy tak... I albo odmawiam odpowiedzi, albo też odpowiadam na chybił trafił. Po zranieniu nie mogę zrozumieć tego, gdzie powinno znajdować się koło: na górze czy na dole? Zwłaszcza, że te trzy słowa można przestawić i tak: «krzyż nad kołem*. Brzmi to tak podobnie, wydaje mi się, że to wszystko jedno, ale O. P.
155