Rzuty monge'a6

107

e długości jego

idkowej wypro-

,'8okości wypro-

ri, ich odległość, (ta ABC. swoimi śladami.

iczyć jego prawić rzuty środka

którego płasz-ł.

noległych czoło-u 5 cm, którego

§ 13. Obroty i kłady

w ten sposób pełnić będzie funkcję osi obrotu. Przez punkt A prowadzimy płaszczyznę obrotu s prostopadle do osi Z; wtedy punkt przebicia S = le jest środkiem, a odcinek r = SA promieniem obrotu. Dla wyznaczenia prawdziwej wielkości promienia r oraz zakreślenia tom punktu A aż do przecięcia z krawędzią k płaszczyzn e i n (bo wtedy punkt A padnie na płaszczyznę n), niezbędny jest pomocniczy kład płaszczyzny rzutującej s. Zatem na prostopadłej do rzutu e wykreślonej w punkcie A' odmierzamy jego wysokość w nad płaszczyzną n, a uzyskany pomocniczy kład A^x łączymy z nieruchomym środkiem S (różnicowy kład odcinka). Wreszcie promieniem r* = S'A* zakreślamy łuk aż do przecięcia z prostą e = k'; wynikiem jest kład A° punktu A. Istnieje także drugie rozwiązanie po obrocie o kąt 180° — co. W podobny sposób można wyznaczyć kłady dowolnych dalszych punktów płaszczyzny a.

Występujący w konstrukcji charakterystyczny trójkąt prostokątny AA' S' względnie A^x A'S' nazywamy trójkątem, obrotu.

Analogicznie przebiega konstrukcja w przypadku gdy płaszczyzna jest określona śladami (an. 48 i rys. 2.114). Przyjmijmy rzuty jej dowolnego punktu A na rzutach pośredniczącej czołowej prostej n tej płaszczyzny, a następnie wy

Rys. 2.114

Eys. 2.115

konajmy kład tego punktu na rzutnię poziomą. Wtedy osią obrotu będzie ślad poziomy h_a. Prostopadle do niego prowadzimy przez rzut A' płaszczyznę obrotu t, znaczymy środek obrotu S = h_ae' i konstruujemy kład A^x A'S trójkąta obrotu. Łuk o środku S zakreślony promieniem r^x = SA^x przecina rzut e'