BadaniaMarketKaczmarczyk 3

nostronną; człowiek jako obiekt pomiaru często nie wie, że jest poddany pomiarowi. Pomiar cech rzeczy i zdarzeń, np. jakości produktu, skuteczności środków reklamy, jest oczywistą komunikacją jednostronną.

4.5.1

Rodzaje wywiadów i ich wybór

Wywiady bezpośrednie dzieli się na indywidualne'⁹ i grupowe. Wszystkie rodzaje wywiadów charakteryzują dwie cechy, z których każda odznacza się szerokim zakresem zmienności.

Pierwszą cechą wywiadu jest stopień jego standaryzacji. Wyróżnia się więc wywiady niestandaryzowane, czyli swobodne, oraz wywiady standaryzowane, zwane także wywiadami kwestionariuszowymi. Standaryzacja wywiadu przejawia się określonym stopniem ujednolicenia i precyzji instrumentu pomiarowego oraz sposobem przeprowadzenia wywiadu. Tm większy jest stopień standaryzacji wywiadu, tym mniejszą swobodę ma osoba prowadząca wywiad i tym większą rolę odgrywa instrument pomiarowy.

Drugą cechą wywiadu jest stopień jego głębokości i jednocześnie stopień ukrycia celu wywiadu przed respondentem. Wywiad staje się głębszy, gdy prowadzący stara się wydobyć od respondenta więcej dokładnych wiadomości dotyczących zwłaszcza motywów jego postępowania. Dlatego pomiar przeprowadzany metodą wywiadu pogłębionego jest określany jako jedna z metod tzw. badań motywacyjnych.

Wymienione cechy wywiadów mogą występować w kilku połączeniach, dając cztery podstawowe rodzaje wywiadów: wywiady proste standaryzowane, wywiady proste niestandaryzowane, wywiady pogłębione standaryzowane oraz wywiady pogłębione niestandaryzowane. Klasyfikację tę przedstawiono na rysunku 4.13.

Rysunek 4.13

Klasyfikacja wywiadów bezpośrednich

¹⁹ Indywidualny wywiad bezpośredni nazywany jest wywiadem osobistym, a indywidualny wywiad pośredni — wywiadem telefonicznym.

203