Benveniste (9)

Emile Benveniste

Semiologia języka

hieroglificznym a pismem demotycznym istnieje dery-wacja, a nie wytwarzanie. Historia systemów pisma daje wiele przykładów derywacji.

wprowadzić i wytłumaczyć zasadę, że język jest inter-pretantem wszystkich systemów semiotycznych. Żaden inny system nie dysponuje „językiem”, w którym mógłby

(2. Drugim typem relacji jest relacja homologii, _sję skategoryzować i zinterpretować według własnych ustanawiająca korelację między częściami dwu systemów, wyróżników semiotycznych, podczas gdy język może semiotycznych. W odróżnieniu od poprzedniej ta relacja; _w zasadzie wszystko skategoryzować i zinterpretować, nie jest stwierdzana, lecz ustanawiana na mocy związków, włącznie z sobą samym.

które się odkrywa lub ustala między dwoma odrębnymi Widzimy tutaj, jak stosunek semiologiczny różni się systemami. Natura homologii może się zmieniać: może ₀d każdego innego, a zwłaszcza od stosunku socjologicz-być intuicyjna lub racjonalna, substancjalna lub struktu-: nego. Gdy np. stawiamy sobie pytania o wzajemną sy-ralna, pojęciowa lub poetycka. „Zapachy, barwy i dźwię- tuację języka i społeczeństwa — temat nie kończących ki odpowiadają sobie.” Takie „odpowiedniości” są jedynie _się dyskusji — i o sposób ich wzajemnej zależności, to własnością Baudelaire’a, organizują one jego poetycki socjolog i prawdopodobnie każdy, kto rozpatruje to zaświat i obrazy, które go odbijają. Bardziej intelektualną gadnienie w terminach przestrzennych (en termes di-naturę ma homologia, którą Panofsky widzi między archi- mensionnels), zauważy, że język funkcjonuje wewnątrz tekturą gotycką a myślą scholastyczną.²⁷ Zauważono rów- społeczeństwa; stwierdzi więc, że społeczeństwo stanowi nież homologię między pismem i rytualnym gesterii całość, a język część. Rozważanie semiologiczne odwraca w Chinach. Dwie struktury językowe o różnej budowie ten stosunek, ponieważ tylko język umożliwia istnienie mogą ujawniać częściowe lub rozległe homologię. Wszy} społeczeństwa. Język stanowi to, co zespala ludzi, fun-stko zależy od sposobu zestawienia dwu systemów, od dament wszystkich stosunków, które z kolei tworzą spo-zastosowanych parametrów i obszarów, które się ■ zesta- łeczeństwo.²⁸ Tak więc semiologiczna relacja interpreto-wia. Zależnie od przypadku, ustanowiona homologia po- walności jest odwrotna do socjologicznej relacji zawiera-służy jako zasada jednocząca dwa obszary i ograniczy sil nia. Ta ostatnia, obiektywizując zewnętrzne zależności, do tej funkcjonalnej roli lub też stworzy nowy rodzaj reifikuje podobnie język i społeczeństwo, poprzednia na-wartości semiotycznych. Nic nie gwarantuje z góry waż-1 tomiast uzależnia je wzajemnie od siebie według ich ności tej relacji, nic nie ogranicza jej zakresu.    zdolności semiotycznych.

3. Trzecią relację między systemami semiotycznymi Tym samym weryfikuje się kryterium, które wskaza-nazwiemy relacją inter p r etowalności. Oznaf liśmy wyżej, gdy dla określenia relacji między systemami czarny w ten sposób relację, jaką ustanawiamy między semiotycznymi założyliśmy, że natura tych relacji musi systemem interpretującym a systemem interpretowanym; być semiotyczna. Nieodwracalna relacja interpretowal-Z punktu widzenia języka jest to stosunek podstawowy ności, która włącza w język inne systemy, spełnia ten taki, który wyodrębnia systemy artykułujące, ponieważ warunek.

ujawniają one swą własną semiotykę, i systemy artyku-' Język dostarcza nam jedynego modelu systemu, który łowane, których semiotyka jest widoczna tylko poprze? jest semiotyczny zarówno w swej strukturze formalnej, siatkę innego sposobu wyrażania. W ten sposób możną jak i w swym funkcjonowaniu:

31

30