BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (123)

234    Zobowiązania i rezerwy _na zobawt

________________

spłaty zobowiązań długoterminowych, której termin płatności przypada w gu najbliższych 12 miesięcy od dnia, na które zostało sporządzone sprawo?^' nie finansowe.    ***•

Tak więc, jeżeli jednostka posiada zobowiązania finansowe z tytułu zaciąg,,; pożyczki w kwocie 100 000 zł na okres 5 lat z roczną opcją spłaty po 20 000    •*

w zobowiązaniach długoterminowych wykazana zostanie kwota 80 000 zł, a w *° bowiązaniach krótkoterminowych 20 000 zł.

Do zobowiązań długoterminowych zalicza się przede wszystkim zobowiąż nia finansowe, przez które rozumie się, zgodnie z art. 3, ust. 1, pkt 27 UoR bowiązanie jednostki do wydania aktywów finansowych albo do w °^b«nan»owe tniany instrumentu finansowego z inną jednostką na niekorzystny u i niefinansowe warunkach. Zobowiązanie finansowe może powstać w wyniku emj_s-dłużnych papierów wartościowych, otrzymania pożyczki, wydania we ksla własnego, czy zaciągnięcia kredytu bankowego. Natomiast niekorzystne wa' runki to na ogół ponoszone koszty operacji finansowych w postaci prowizji, odse tek bankowych czy też udzielonego dyskonta.

Przy podziale zobowiązań na finansowe i niefinansowe należy się kierować przede wszystkim przedmiotem umowy, czyli:

• jeżeli w wyniku kontraktu następuje rozliczenie pieniężne, bez fizycznej dostawy, to jest to zobowiązanie finansowe.

Należy ponadto podkreślić, że zobowiązanie finansowe jest ujmowane w księ. gach rachunkowych z chwilą zawarcia kontraktu, natomiast zobowiązanie niefi. nansowe z chwilą wykonania umowy.

_w    Zobowiązania długoterminowe, podobnie jak inne zobowiążą.

zobowiązań ^nia' podlegają wycenie zgodnie z art. 28 UoR, tj.: długoterminowych    • w ciągu roku, czyli na dzień nabycia lub powstania - według

wartości nominalnej,

• na dzień bilansowy - w kwocie wymagającej zapłaty, czyli łącznie z naliczonymi odsetkami wynikającymi z postanowień umowy oraz odsetkami z tytułu zwłoki w zapłacie tych zobowiązań, naliczonymi zgodnie z zasadą memoriału przez dłużnika lub postanowień kodeksu cywilnego przez wierzyciela. Odsetki zarachowuje się w ciężar kosztów finansowych,

• w przypadku zobowiązań finansowych, których uregulowanie ma nastąpić w inny sposób niż za pomocą aktywów finansowych, innych niż środki pieniężne lub drogą wymiany na instrumenty finansowe - w wartości godziwej. Jeżeli zobowiązania długoterminowe są wyrażone w walutach obcych, podlegają one wycenie:

• w ciągu roku - po kursie średnim ustalonym dla danej waluty przez NBP na ten dzień, chyba że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym jednostkę dokumencie został ustalony inny kurs,

„n dzień bilansowy — według kursu sprzedaży banku, z którego usług ko-jzysta jednostka, nie niższym jednak od średniego kursu danej waluty, ustalonego przez NBP na ten dzień.

powstałe w wyniku bieżącej i bilansowej wyceny różnice kursowe odnosi się -pośrednio na przychody lub koszty finansowe, bez dokonywania ich kompen-_w ramach poszczególnych walut.

Należy przy tym pamiętać, że jednostka ma*.

,po pierwsze, obowiązek uwzględniania przy wycenie środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych, kosztów obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związanych z nimi różnic kursowych, pomniejszonych o przychody z tego tytułu - do dnia bilansowego lub oddania ich do używania. Do tego momentu wszystkie naliczone odsetki, prowizje bankowe i różnice kursowe są rozliczone bilansowo i odnoszone na zwiększenie lub zmniejszenie wartości tych aktywów trwałych,

, po drugie, prawo uwzględniania w wycenie towarów lub produktów w przypadku uzasadnionych niezbędnym długotrwałym ich przygotowaniem do sprzedaży bądź długotrwałym okresem wytwarzania, kosztów obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu towarów lub produktów i związanych z nimi różnic kursowych, pomniejszonych o przychody z tego tytułu.

Zobowiązania długoterminowe przedawnione lub umorzone nie są wykazywane w bilansie. Zwiększają one pozostałe przychody operacyjne lub przychody finansowe w zależności od rodzaju zobowiązania. Jeżeli jednak umorzenie dotyczy zobowiązania w wyniku postępowania układowego lub ugodowego, umorzona bezwarunkowo kwota tego zobow iązania wpływa na zwiększenie kapitału z aktualizacji wyceny. Natomiast kwota podlegająca umorzeniu warunkowemu w miarę wywiązania się dłużnika z warunków zawartych w porozumieniu jest rozliczana w czasie i stopniowo odnoszona na pozostałe przychody operacyjne i finansowe. W bilansie ujmowana jest wówczas w pozycji rozliczeń międzyokresowych przychodów.

Zobowiązania długoterminowe w bilansie są ujmowane z podziałem na:    Ujęcie

zobowiązań długoterminowych w bilansie

1)    zobowiązania wobec jednostek powiązanych,

2)    zobowiązania wobec pozostałych jednostek.

wykres 5.2.

Ujęcie zobowiązań długoterminowych w bilansie przedstawia