BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (64)

120

Aktywa trwałe

Na koniec roku obrotowego, tj. na dzieli bilansowy, dokonuje się wyceny: Zasady * ^udzialów w innych jednostkach oraz innych inwestycji zaliczonych wyceny do aktywów trwałych - według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy bilansowej z tytułu trwałej utraty wartości lub według wartości godziwej: wartość w cenie nabycia można przeszacować do wartości w cenie rynkowej,

• udziałów w jednostkach podporządkowanych - według zasad wyżej określonych, z tym że udziały zaliczone do aktywów trwałych mogą być wy. cenione metodą praw własności, (z uwzględnieniem zasad ustalonych w art. 63 UoR),

. inwestycji krótkoterminowych - według ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która z nich jest niższa, a krótkoterminowych inwestycji, dla których nie istnieje aktywny rynek - według innego sposobu określonej wartości godziwej.

Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę za jaką dany składnik aktywów mógł-by zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stanami. Wartością godziwą instnimentów finansowych znajdujących się w danym okresie na aktywnym rynku jest cena rynkowa pomniejszona o koszty związane z przeprowadzeniem transakcji, gdyby ich wysokość była znacząca.

Należy także podkreślić, że przy długoterminowych inwestycjach, zarówno o charakterze finansowym jak i rzeczowym, jest możliwe ich przeszacowanie do ceny rynkowej. Oczywiście możliwość taka jest tylko wówczas, gdy dla tego rodzaju inwestycji istnieje aktywny rynek.

W takim przypadku różnicę z przeszacowania, gdy cena rynkowa jest wyższa od ceny nabycia, odnosi się na zwiększenie kapitału (funduszu) z aktualizacji wyceny. Jeżeli jednak kolejna wycena według wartości rynkowej wykaże obniżenie wartości danego rodzaju inwestycji, to o różnicę z przeszacowania:

J) zmniejsza się kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny w kwocie nie wyższej od uprzedniego wzrostu wartości kapitału,

2) nierozliczoną z uprzednim zwiększeniem kapitału (funduszu) z aktualizacji wyceny kwotę obniżenia wartości (pozostałość) odnosi się w ciężar kosztów finansowych.

W przypadku kolejnego wzrostu wartości danego rodzaju inwestycji przy następnej wycenie postępowanie będzie następujące:

1) różnicę z przeszacowania, w kwocie nie wyższej niż poprzednie obniżenie obciążające koszty finansowe, zalicza się do przychodów finansowych,

2) ewentualna pozostała kwota różnicy zwiększa kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny.

rtośćźbytej inwestycji zaliczonej do aktywów trwałych była Jednio przeszacowana albo wyceniana w cenie (wartości) rynko* tip?jj ^ _{w cen}ie nabycia - w zależności od tego, która z nich była niż*

skutki takiej wyceny ujęto w sposób¹⁵⁹ określony w ust. 4,

\VCJ

o ~ zah -----J / * * r ---- / ?

⁵²⁸ . _y^Q z tytułu przeszacowania ustala się i rozlicza z kapitałem JSbmO ? aktualizacji wyceny^{1 2}”. jllPKIP

^wnie do powyższego zapisu nadwyżkę z przeszacowania - w przypadku ^ siników inwestycji długoterminowych, których skutki przeszacowania 1Ifciedlono na koncie Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny - należy od-^na zmniejszenie kosztu własnego sprzedaży.

^1,1 y_stawa o rachunkowości reguluje również zasady przekwalifikowania inwe-ii długoterminowych do krótkoterminowych i odwrotnie¹⁶¹.

Inwestycje zaliczone do aktywów trwałych wycenia się na dzień ich przelewa-lifikowania do inwestycji krótkoterminowych:

1) w wartości księgowej albo cenie nabycia, w zależności od tego, która z nich jest niższa - jeżeli inwestycje krótkoterminowe wycenia się w wartości rynkowej lub cenie nabycia, zależnie od tego, która z nich jest niższa,

2) według wartości księgowej - jeżeli inwestycje krótkoterminowe wycenia się w wartości rynkowej.

W przypadku gdy przekwalifikowana inwestycja długoterminowa była uprzednio przeszacowana, a skutki tego przeszacowania są ujęte na koncie Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny”, to nie rozliczoną na dzień przekwalifikowania nadwyżkę z tytułu przeszacowania tej inwestycji zalicza się do kosztów lub przychodów finansowych¹⁶².

Interpretując te przepisy można dojść do wniosku, że przekwalifikowanie długoterminowych inwestycji - a w zasadzie długoterminowych aktywów finansowych-wycenionych w cenie nabycia¹⁶³ - do krótkoterminowych aktywów finansowych (inwestycji krótkoterminowych) ujmuje się w księgach rachunkowych w ten sposób, że:

I) gdy ewidencję inwestycji krótkoterminowych prowadzi się w cenach nabycia (zakupu) nie wyższych od cen rynkowych, to:

a) ewentualną korektę z tytułu trwałej utraty wartości przenosi się na stronę kredytową konta finansowych aktywów trwałych,

^ls,Tzn. skutki przeszacowania rozliczono z kapitałem (funduszem) z aktualizacji wyceny. ¹⁴⁰ Por. art. 35 ust. 5 UoR.

'“Por.art. 35 ust. 6 i 7 UoR.

^IU Por. art. 35 ust. 6 UoR.

ewentualnym uwzględnieniem skutków ich uprzedniej utraty wartości.