BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (122)

232 Zobowiązania i morwy na zobowiązania

• z tytułu przewidywanych dodatkowych kosztów i strat spowodowanych zaniechaniem lub utratą zdolności przedsiębiorstwa do kontynuowania działalności,

• z innych tytułów, np. z tytułu przeprowadzanego badania sprawozdania finansowego'⁰.

Odrębną grupę pozostałych rezerw stanowią rezerwy na przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją przedsiębiorstwa". Możliwość tworzenia takich rezerw powstaje tylko wówczas, gdy:

• został opracowany szczegółowy plan restrukturyzacji określający:

-    zakres działalności przedsiębiorstwa objęty restrukturyzacją,

-    lokalizację jednostek objętych restrukturyzacją,

-przybliżoną liczbę pracowników, którzy mają otrzymać odszkodowanie w zamian za zakończenie stosunku pracy,

-    kwotę nakładów przewidzianych na restrukturyzację,

-    termin przeprowadzenia restrukturyzacji,

• wzbudzono uprawnione oczekiwanie u stron, których pian restrukturyzacji dotyczy, i które to strony w wyniku jego wdrożenia nabędą określone uprawnienia.

Zgodnie z MSR nr 37, za restrukturyzację można uznać następujące zdarzenia:

•    sprzedaż lub zakończenie prowadzenia jednej z dziedzin działalności przedsiębiorstwa,

•    likwidację działalności prowadzonej w jakimś kraju lub regionie i przeniesienie jej do innego kraju lub regionu,

•    zmiany w strukturze zarządzania, np. centralizacja, decentralizacja, likwidacja danego szczebla zarządzania,

•    zasadniczą reorganizację, mającą istotny wpływ na charakter i cel działalności jednostki gospodarczej.

Rezerwy na restrukturyzację powinny obejmować nie tylko nakłady bezpośrednio związane z restrukturyzacją, ale również niezwiązane z bieżącą działalnością jednostki. Rezerwą na restrukturyzację mogą być objęte np. koszty przeszkolenia załogi, rozwiązania umów najmu, leasingu¹².

^u Należy podkreślić, że niektóre jednostki na ten cel tworzą rezerwę na koniec roku. Jeżeli koszt badania sprawozdania finansowego kształtuje się w każdym roku na zbliżonym poziomie, to taka rezerwa od strony rachunkowej (liczbowej) nie znajduje pełnego uzasadnienia. Jedynym uzasadnieniem może być przypisanie kosztów danego okresu do tego okresu.

" Taka możliwość została zawarta w znowelizowanej ustawie o rachunkowości, poczynając od 2002 roku.

¹³ Por. W. Moczydłowska, Rezerwy na restrukturyzację, „Gazeta Prawna 2002”, nr 142, a. 1 >•

(rt**

jednostka utworzyła rezerwę na przyszłe zobowiązania spowodowane pta-restrukturyzacją przedsiębiorstwa w kwocie 350 000 zł. W księgach rangowych ewidencja tej rezerwy przedstawia się następując.

Rezerwy na restrukturyzację .i"..!    Pozostałe lezetwy

[350 000(1)    (i) 3S0 000 \

Objaśnienie:

1. Utworzenie rezerwy na planową restrukturyzację    350 000 zł.

Wartość bilansowa rezerwy na planową restrukturyzację wyniesie 350 000 zł i zostanie wykazana w pozostałych rezerwach.

Utworzone rezerwy obciążają odpowiednio pozostałe koszty operacyjne,koszty finansowe lub straty nadzwyczajne, w zależności od tego, z czym są związane przyszłe zobowiązania. Natomiast niewykorzystane rezerwy, na skutek zmniejszenia lub całkowitego wyeliminowania przyczyn ich tworzenia, zwiększają na dzień, na który okazały się zbędne pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe lub zyski nadzwyczajne.

W bilansie pozostałe rezerwy wykazuje się z podziałem na długoterminowe i krótkoterminowe. Kryterium podziału na powyższe grupy jest okres 12 miesięcy od dnia bilansowego.

3. Zobowiązania długoterminowe

W świetle znowelizowanej ustawy o rachunkowości do zobowiązań długoterminowych zalicza się ogół zobowiązań jednostki z różnych tytułów, które stają się wymagalne po upływie 12 miesięcy od dnia bilansowe- istota go. Należy jednak podkreślić, że do zobowiązań tych nie zali- zobowiązań ca się zobowiązań z tytułu dostaw i usług, które bez względu długoterminowych na termin ich wymagalności czy zapłaty są zawsze w całości zaliczane do zobowiązań krótkoterminowych. Do krótkoterminowych zalicza się również ratę