bożena wojtasik doradca zawodu strona4 135 Spis treści

134

t

Informantcn slellt sich der I.iocrale nichl auł Bcrutslatige. sondcm aut Schiller cin. Er verfugt liber keinc fertigen Antwortcn bczdglich cincr eveniucllcn Berulswahal des Schiller*. Er wciB bescheid. dafl daś. W tur den Bcratcr rcchl und billig ist. sich niclil ais solchcs dcm Ausku nflssuchendcn erweisen kann. Soichcr Bcratcr widinet dem Berufswahlcndcn vicl Zeit. regt ihn 7.ur Sclhscrkcnritnis an. audi im Hinblick aut kUnfligc Bcrulsauslibung. schafft Mćiglichkcitcn cincr Selbstnnalysc. bclcuchtct das Problemfcld. gibt aber keinc konkreten RalschlSgc. Dci Typus des ..zahmen Bcralcrs” zeichnct sich durch weniger cxtrcmc Einstcllung ans: ci ist mcnschlich wami, offen und lolcrant — stimuliert die Aktiviiiilcn. regt an. oklioyicit scinc Mcinungcn nichl. ungcbctcu cricilt er jedoch keinc Ratschliigo.

Jenen Betatertypus, dci cinc Miuclposilion aut'der Koninuumsachsc annimmi. bczcichne ich ais Konsulem. Er gchl von der Priimisse aus, dad sowohl die in den Erkcntnisstiukturen des cinzclncn angcsicdcllen Intonnauonen ais aucn d:c m scinein Milieu vcrankcrtcn AuGcmcizr. wcscutlich scinc Entschcidungsfahigkcil inilbcci ifiuPcn. Die Ycrantwortung tlir c:r.c nchlige Beiutswahl wird somit zwischen die bcidcn Pariner des Er.tschcidungspiozcsscs aufgcteill.

Aufgrur.il dc: llicoTCtischcn Analysc der Bcrufsbct.tcnrtodcllc und der Typologie dc: Bcralungskundcn (Abb 20) kam ich zuiii SchluG. daC die mcistcn den Konsulcnlen-Typus w .ii,len sollcn.

Bciin Studium der Forschungsliteraiur habc ich die darin ausgcsondcrtcn Bcruishcratcr-cypen bcsprochen. Sic scliIoDcn sich aucli im Typus der Dialogbcratung cm: die Forscher dci Erziehungsberatung zogen die rcchtc Scilc der Kominuurr.achse vor. aisoden Typus der lihcralcn Beratung; die Forscher der BcrJtsbcratur.g tendierten cher zuin aaloritarcn Typus.

tell meinc, dali cin Modellstudium nichl nur die Sich; aut d:e Bcratcitypen sclbu crwcitcrt. sondern auch die riuhtigc Ericcnnlnis des Bcralungssy.slcms und scincr Ertwicklungstendenzen inilbcdingt. Man bcobachtct eir.e deulliclic Ahfcehr voin Expcrtcniypjs zugunsten cir.c: l-hcralcn Beratung, die den Beiatungskundcn aklivierc:i kann

Obene:zt eon Wojciech Kunicki

SPIS TREŚCI

Wstęp................................................................................................ 3

Część I. DORADCA ZAWODU — PODSTAWOWA PROBLEMATYKA Rozdział I. Analiza podstawowych pojęć............................................... 9

1.    Poradnictwo i doradztwo................................................................. 9

2.    Zawód...................................................................................... 15

3.    Orientacja i poradnictwo zawodowe.................................................... 1"

4.    Doradca i doradca zawodu............................................................... 26

R o z d /. j a l II. Wybór zawodu i udział w nim doradcy.................................... 36

1.    Koncepcje wyboru zawodu............................................................... 36

1.1.    Wybór zawodu jako jednorazowy akt — stanowisko diagnostyczne........... 37

1.2.    Wybór zawodu jako proces specyficzny dla określonej fazy rozwojowej

c7.łowicka — stanowisko diagnostyczno-wychowawczc........................ 39

1.3.    Wybór zawodu jako proces trwający przez, dłuższy oktes życia — stanowisko

w ychowawczc....................................................................... 41

2.    Typologia działalności doradców w literaturze przedmiotu.......................... 52

3.    Typy poradnictwa i modele działalności doradcy zawodu............................ 55

3.1.    Ekspert i informator................................................................. 58

3.2.    Lcsclcrysta i spolegliwy, opiekun................................................. 59

3.3.    Konsultant............................................................................ 60

3.4.    Wskaźniki różnicujące modele działalności doradcy zawodu................... 61

4.    Wymiary działalności doradcy zawodu................................................. 65

5.    Typy uczniów radzących >ię co do wyboru zawodu a modele działalności doradcy

zawodu...................................................... 68

Część TI. CHARAKTERYSTYKA MODELI DZIAŁALNOŚCI DORADCY ZAWODU Rozdział I. Model działalności doradcy zawodu eksperta w skali mikro- i ma-

ktospolccznej................................................................................. 73

1.    Doradca ekspert jako działający podmiot............................................... 73

2.    Problem jako przedmiot działania eksperta............................................ 79

3.    Środki, czyli narzędzia działania........................................................ 81

4.    Metody działania.......................................................................... 83

5.    Wyniki działania.......................................................................... 83

Rozdział II Model działalności doradcy zawodu informatora w skali makro- i mi-

krospolcczr.cj................................................................................. 85

1.    Doradca zawodu informator jako działający podmiot................................. 86

2.    Wybór zawodu jako przedmiot działania informatora................................ 90

3.    Środki, czyli narzędzia działania................................................... _    92

4.    Metody działania......................................................................... 94

5.    Wyniki działania......................................................................... 95

Rozdział III. Model działalności doradcy zawodu konsultanta w skali mikro- i ma-

krospolcczncj................................................................................. 97

1. Diada: doradca konsullam i radzący się jako działające podmioty.................. 98