CCF20111010025 (2)

- niski, a nawet ujemny przyrost demograficzny już obecnie stanowi zagrożenie bytu i pomyślności narodowej;

pieczeństwa narodowego;

-    mała, w stosunku do Europy Zachodniej, gęstość sieci drogowej oraz jej zły stan techniczny stanowią istotną barierę rozwoju gospodarki oraz jedną z głównych przyczyn katastrofalnego stanu bezpieczeństwa mchu drogowego, a także ograniczenie możliwości wzmocnienia obrony terytorium Polski pizez siły NATO;

-    potężne, mimo niedoinwestowania, polskie rolnictwo zapewnia nam bezpieczeństwo żywnościowe, wytwarzając również nadwyżki dla eksportu żywności;

-    zapewnienie stałych i zróżnicowanych źródeł importu ropy naftowej i gazu ziemnego będzie warunkować w istotnej części bezpieczeństwo energetyczne Polski, mimo posiadania własnych bogatych złóż węgla kamiennego i brunatnego oraz gazu ziemnego;

-    potencjał zbrojeniowy polskiego przemysłu stanowi szansę pełnego zaspokojenia potrzeb obronnych Polski;

-    zajmujące blisko trzecią część powierzchni Polski lasy są bezcenną wartością i dziedzictwem narodowym, wymagającym stałej ochrony, a zarazem są wielkim walorem obronnym, który należy, tak jak w przeszłości, przygotować i wykorzystać w obronie narodowej.

1.4.3. Doświadczenia historyczne i tradycje bezpieczeństwa narodowego

Historia Polski i ukształtowane w jej procesie tradycje²’⁷ narodowe są drugim, obok uwarunkowań geograficznych, stałym i fundamentalnym wyznacznikiem uwarunkowań bezpieczeństwa narodowego²¹⁸. Ich kapitalne znaczenie polega na tym, że historia i tradycje narodowe to wiedza o charakterze oraz sile i słabości podmiotu bezpieczeństwa narodowego, czyli narodu polskiego, w tym obecnego społeczeństwa (załącznik 3).

²¹⁷ Tradycja: „Zasady postępowania, obyczaje, poglądy, wiadomości przechodzące z pokolenia na pokolenie; przekazywanie tych zasad, obyczajów następnym pokoleniom, Słownik języka polskiego, Warszawa 1981, s. 519.

²¹¹¹ Por. Prof. Z. Brzeziński: „...istnieją pewne powszechnie uznane i głęboko ugruntowane fundamentalne punkty stałe w określaniu amerykańskiej racji stanu. Myślę, że znowu jest to funkcja tych dwóch elementów, które nieustannie podkreślam: historii i geografii...”, w: Myśl i działanie w polityce międzynarodowej, „Aneks”, Warszawa 1988, nr 50, s. 49-57.

M

Poznanie historii i tradycji narodowych to zarazem spełnienie jednej ze starożytnych chińskich dyrektyw strategicznych: poznaj dobrze wroga i poznaj dobrze siebie, a w stu bitwach nie doznasz klęski²'⁹.

Warto przytoczyć również przesłanie wielkiego patrioty C. K. Norwida: historia nie tylko jest wiadomością, ale i siłą nawet^{1 2}. Z ogromu wiedzy historycznej szczególne znaczenie w aspekcie bezpieczeństwa narodowego ma synteza źródeł potęgi Polski oraz przyczyn upadku IRP, a także klęski wrześniowej 1939 r.

Opanowanie i trwałe umocnienie się na obszarach dorzecza Wisły i Odry przez przybyłe ze wschodu na początku VI wieku plemiona Słowian było nie lada wyczynem naszych przodków. Z kolei stworzenie z kilku plemion państwowości polskiej z centralną władzą i przyjęciem w połowie X w. chrztu, a tym samym wejście do kręgu cywilizacji śródziemnomorskiej, świadczy o zdolnościach państwowotwórczych ówczesnych przywódców.

Skuteczna obrona młodego państwa stworzyła dogodne warunki do nadzwyczajnego rozwoju gospodarki, kultury i nauki, zyskując w XV i XVI w. wizerunek jednego z najbardziej kulturalnych narodów świata³'. Podstawą tiwałości i sukcesów w tworzeniu silnego i bogatego państwa było to, że armia i obrona kraju stafy się też przedmiotem szczególnych starań ówczesnych kierowników państwa polskiego¹¹². Szczytowym osiągnięciem w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego były reformy wojskowe i ufortyfikowanie Polski dokonane przez Kazimierza Wielkiego, którego tak trafnie charakteryzuje P. Jasienica: monarcha cieszący się sławą męża usposobionego wybitnie pokojowo, miał niemal talent wojskowy, a w dziedzinie organizacji siły zbrojnej -prawdziwy geniusz^{4 5}. Powszechny obowiązek obrony Ojczyzny zwany potocznie pospolitym ruszeniem—dzieło Piastów - zapewnił trzysta lat bezpieczeństM>a (od 1333 r. do potopu szwedzkiego), co było sukcesem strategii polskiej, niemal wyjątkowym w Europie⁷²*.

Powszechny obowiązek obronny w sferze strukturalnej wyrażał się w jednolitej organizacji wojska w postaci systemu chorągiewnego. Jednostką organizacyjnąpospolitego ruszenia była chorągiew, przy czym wyróżniano

1

   Sun Tzu, Sztuka wojny, op. cit., s. 43.

2

   C. K. Norwid, Gorzki to chleb jest polskość - wybór myśli politycznych i społecznych, Kraków 1984, s. 155.

3

   Opinia o Polsce Erazma z Rotterdamu (1467-1536), cyt. za: J. Tazbir, Spotkania z historią, Warszawa 1979, s. 64.

4

   Z. Kaczmarczyk, S. Weyman, Reformy wojskowe i organizacja sity zbrojnej za Kazimierza Wielkiego, Warszawa 1958, s. 31.

5

   P. Jasienica, Myśli o dawnej Polsce, Warszawa 1990, s. 171. ^m P. A. Szudek, W służbie Marsa, op. cit., s. 114.