Chemia żywności tłuszcze

Ekstrakcja tłuszczów w aparacie Soxhleta

(M. Straszyński 1954: Analiza ilościowa i techniczna, t.3. PWT, Warszawa, s. 547-550)

Ilościowa ekstrakcja tłuszczów metodą Soxhleta sprowadza się do przemywania eterem tkanki wysuszonej do stałej wagi i rozdrobnionej - aż do całkowitego wymycia substancji rozpuszczalnych w eterze. Oznacza się masę suchej, badanej próbki oraz masę pozostałości lipidowej po odparowaniu i wysuszeniu do stałej masy ekstraktu eterowego. Zawartość tłuszczu wyraża się w procentach suchej masy badanego materiału. Jeżeli ekstrakcja ogranicza się tylko do ilościowego oznaczenia zawartości tłuszczów (wyekstrahowany materiał tłuszczowy nie jest poddawany frakcjonowaniu i dalszym analizom), wówczas ilość tłuszczów można wyznaczyć z różnicy masy suchej próbki badanej przed ekstrakcją i masy suchej pozostałości tkanki uzyskanej po ekstrakcji. Unika się wówczas odparowywania dużych ilości rozpuszczalnika i suszenia do stałej wagi kolby z pozostałością lipidową.

Dokładność ilościowego oznaczenia zawartości tłuszczów w materiale biologicznym zależy od stopnia rozdrobnienia tkanki, zawartości wody, szybkości ekstrakcji, warunków suszenia pozostałości lipidowej itp. W przypadku materiału bogatego w tłuszcz osiągalna dokładność metody wynosi około 0,5%.

Materiał: Nasiona roślin oleistych, materiał zwierzęcy bogaty w tłuszcz Odczynniki:

1)    Eter etylowy.

2)    Bibuła celulozowa Aparatura: Aparat Soxhleta (3 zestawy).

Aparat Soxhleta składa się z kolby a o pojemności 100-300 cm³ (a), ekstraktora (b) chłodnicy wodnej (c). Wszystkie te części połączone są za pomocą znormalizowanych szlifów według schematu podanego na rys. 1.

Gdy ogrzewa się w koszu grzewczym kolbę (a) zawierającą eter (Uwaga! materiał palny), pary eteru przedostają się do chłodnicy wodnej, gdzie ulegają skropleniu. Skroplony eter spływa do ekstraktora i wymywa tłuszcz z materiału umieszczonego w torebce z bibuły. Po napełnieniu syfonu ekstraktora wyciąg eterowy przelewa się do kolby. W stale ogrzewanej kolbie ekstrakcja przebiega w sposób ciągły przy czym - zależnie od szybkości parowania rozpuszczalnika w kolbie i pojemności ekstraktora - przelewy następują co 5-30 min.