DSC00602

GROTA LITERACKA A MODEL POEZJI 217

kretyzm. W okolicach roku 1918 wydawał się on czymś nowym i niezwykłym, bo takiego stopu różnorakich materiałów nikt jeszcze w Polsce nie dokonał. Tworząc wyraźny kontrast do ukształtowanej kilka lat później poetyki Awangardy Krakowskiej, stanowi w zakresie form poety ckich przejrzysty odpowiednik tej sytuacji literackiej, w jakiej kształtowała się grupa. I około roku 1918 synkretyzm ten, z dzisiejszej perspektywy ujawniający całe swe wewnętrzne pomieszanie, był dostatecznym czynnikiem spajającym grupę, albowiem — jako nowy układ — różnił się od wcześniejszych doświadczeń poetyckich, a także od poczynań poetów skupionych w innych grupach ¹⁵.

Jednakże nie synkretyzm stał się zasadniczym wyróżnikiem poetyki skamandryckiej w świadomości literackiej epoki. Na plan pierwszy zaczęły się wysuwać inne elementy, czasem historycznie mniej konkretne, ale pozwalające odseparować to, co się wydaje poezją właściwą Skamandrowi, od wcześniejszych doświadczeń modernistycznych i później nieco uformowanych tendencji awangardowych. Od pierwszych różnić będą Skamandra takie zjawiska, jak: codzienność tematyki, dopuszczanie w obręb wiersza potoczno-konwersacyjnej polszczyzny, powołanie do roli bohatera lirycznego człowieka osadzonego we współczesnych, najczęściej wielkomiejskich realiach, zainteresowanie światem współczesnym i jego osiągnięciami cywilizacyjnymi; od drugich — bezpośredni emocjonalizm, wyraźne nawiązanie do dziedzictwa romantycznego, tradycyjna budowa wierszowa, respektująca dotychczasowe formy stroficzne, nie rezygnująca z rymu i — najogólniej — pewnych regularności, wreszcie prostota i komunikatywność, wyraźna na tle doświadczeń poetów, zaczynających swą działalność w kręgu „Zwrotnicy”.

i* W ich działalności element synkretyzmu także istniał, w latach przełomu literackiego wydaje się on konieczny. Jednakże grupy te — jak futuryści czy zespół „Zdroju” — uwydatniały w synkretyzmie owym inne momenty, co decydowało o ich swoistości.