DSC03290 (4)

22 Hinduizm świętych pism ludzkości - w Vfedach. Wielu podziela to przekonanie religijne, lecz kiedy przychodzi do interpretacji dziejów człowieka w dawnych Indiach, ujawnia się wielość i rozmaitość opinii. Popularny dziś pogląd wśród niektórych hindusów - szczególnie tych, których często określa się mianem hinduskich nacjonalistów; ponieważ wierzą, że hinduizm jest jedyną prawdziwą religią Indii - głosi, że boska prawda została objawiona Arjom, których uważają oni za szlachetną, oświeconą rasę, zamieszkującą Indie tysiące lat temu. Arjowie mówili wspaniałym językiem, san-skrytem, w którym powstały teksty wedyjskie, i zbudowali majestatyczną cywilizację hinduską, której rytuały, literatura i prawa tworzą dziś zrąb wspólnej kultury hindusów i stanowią dziedzictwo narodowe Indii. Zgodnie z tym poglądem, wyznawcy religii powstających w Indiach w czasach poaryjskich - jak buddyści, dżiniści czy sikhowie *- należą do religii hinduskiej. Ale wielu hindusów, podobnie jąk samych buddystów, dżinistów i sikhów, nie podziela tego zdania. Przeciwstawiają się oni koncepcji, jakoby hinduizm miał wyłącznie aryjskie korzenie. Uważają, że wiele wielkich hinduskich bóstw oraz istotnych koncepcji religijnych^ które obecnie wiążemy z hinduizmem, zawdzięczamy ludom zamieszkującym Indie przed Arjami. Zgodnie z tym stanowiskiem, Arjowie byli najeźdźcami, którzy przybyli do północno-zachodnich Indii, podbijając pokojowo nastawiony osiadłe społeczności, narzucając im swoje idee, a zarazem biorąc to, co było cenne i przyjęte w otaczającej ich kulturze. Ten pogląd był również szeroko rozpowszechnić® ►wśród badaczy zachodnich, którzy datowali migrację aryjską na około 1500 lat p.n.e., a Rygwedę, najstarszy znany zabytek piśmiennictwa Arjów, na 1200 lat p.n.e.

I Nie licząc zwolenników tych dwóch ogólnych poglądów, wielu innych hindusów rekonstruuje początki historii indyjskiej zgodnie z naukami grupy lub sekty, do której należy. Mówiąc w skrócie, nie sposób mówić o jednej, wspólnej wszystkim wyznawcom perspektywie. Podobne różnice poglądów istnieją między badaczami. Dowody materialne

Badacze i wyznawcy 23

Ezyskane dzięki odkryciom archeologicznym i wczesnym pekstom nie pozwalają na udzielenie jednoznacznych odpowiedzi, wiele pytań pozostaje więc nierozwiązanych zarówno z punktu widzenia wyznawców, jak i badaczy.

■ Na przykład, na początku XX wieku brytyjscy i indyjscy ftrcheolodzy odkryli pozostałości kilku starożytnych miast ma północy ówczesnych Indii (obecnie Pakistanu), które Katowali na lata 2500-1800 p.n.e., okres, kiedy - jak się jłważa - aryjscy wędrowcy pojawili się w północno-zachodnich Indiach. Społeczeństwo i kulturę, która wiąże się z tymi miastami, określa się współcześnie mianem cywilizacji iloliny Indusu lub cywilizacji Harappy (Harappa była jędrnym z dwóch głównych miast, Mohendżo Daro - drugim). BDbrzędy religijne w tych miastach obejmowały rytuały Świątynne, rytuały płodności, używanie zwierząt, prawdopodobnie w celach ofiarnych, oraz kąpiele rytualne w du-Kym kamiennym basenie. Znaleziono tam tabliczki czy też pieczęci przedstawiające nieodczytane jeszcze pismo oraz różnorodne symbole religijne.

i Czy siedząca, rogata postać otoczona zwierzętami, którą gyidać na jednej z pieczęci, jest wczesnym wyobrażeniem poga Śiwy? Czy liczne posążki kobiet znalezione w miastach i okolicznych wsiach są jedynie symbolami płodności Bub może świadectwem kultu bogini, który trwał nieprzerwanie przez stulecia i praktykowany jest do dziś? Czy pis-pio z doliny Indusu jest wczesną formą sanskrytu, zatem & języków indoeuropejskich, czy może językiem drawidyj-fekim, którym posługiwał się zamieszkujący tam pierwotnie bud? Czy cywilizacja miejska doliny Indusu została zastąpiona przez pasterskie społeczeństwo i kulturę Arjów, czy Iteż wszyscy lub niektórzy mieszkańcy Harappy i Mohendżo iDaro byli Arjami?

I Indyjscy oraz zachodni indolodzy usilnie poszukują odpowiedzi na to i inne pytania w nadziei, że pozwoli to rzucić itfięcej światła na wczesną historię Indii. b Kolejna grupa badaczy indyjskich posługuje się danymi loraz wyliczeniami astronomicznymi, aby datować wydarzę-