DSC06464 (2)

176 R. Kotliński

Tab. 5.22. Korelacje pierwiastków ziem rzadkich z Fe, Co i Mn

Pierwiastek	Fe	Mn	Co	La	Ce	Nd	Sm	Eu	Gd	Tb	Ho	Tm	Yb
^Lu	0,132	0,121	-0,033	0,235	0,183	0,171	0,206	-0,117	0,669	0,531	0,005	0,524	0,526
Yb	0,451	0,004	-0,231	0,563	0,532	0,458	0,507	0,351	0,612	0,861	0,288	0,501
Tm		- |		-0,576	1725 |	0,36	0,285	0,257	0,448	0,322	0,166
Ho				-0,428	0,323	0,728	0,599	0,664	0,082	0,534
Tb	0,352	-0,045	-0,292	0,489	0,438	0,415	0,467	0,349	0,657
Gd		■ .		-0,735	0,766	0,447	0,547	0,521
Eu	0,108	-0,043	0,207	0,199	0,206	0,149	0,12
Sm	0,773	-0,188	0,585	0,838	0,854	0,588
Nd	0,439	0,002	0,507	0,742	0,73
Ce	0,698	-0,176	0,651	0,965
La	0,737	-0,185	0,636
Co	0,496	-0,082
Mn	-0,548

Źródło: Kotliński i in., 1997.

hydrodynamicznych, hydrochemicznych i hydro-biologicznych determinujących przebieg procesów konkrecjonośnych.

W obrębie pól rudonośnych wydziela się rejony, przyjmując wskaźnik konkrecjonośności 5 kg/m² i więcej konkrecji in situ. Rejony wyróżniają się występowaniem jednego typu geochemicznego konkrecji oraz średnim wskaźnikiem niklowym powyżej 5, przy średniej zawartości sumarycznej metali (Ni + Cu + Co) powyżej 2,5.

W obrębie rejonów konkrecjonośnych wyróżnia się obszary złożowe i złoża. Obszar złożowy wyznacza się w obrębie rejonu, o średniej wartości wskaźnika konkrecjonośności 10 kg/m² i więcej. Złoża konkrecji wykazują wyraźną zmienność wskaźnika konkrecjonośności, co wyraża się ostrością konturów złóż. Wielkość i kształty złóż są ściśle związane z rozmiarami lokalnych form dna i z reguły osiągają długość kilkunastu km, a szerokość do kilkuset metrów.

Stopień geologicznego rozpoznania poszczególnych pól jest nierównomierny. Przyjmując za podstawę wyróżnienia pól ww. kryteria oraz warunki zalegania, zasoby szacunkowe i skład konkrecji, widać wyraźnie, że perspektywiczne znaczenie przemysłowe ma w zasadzie 6 pól, a mianowicie:

-    Clarion-Clipperton,

-    Peruwiańskie (rejon wschodni),

-    Kalifornijskie,

-    Menarda,

-    Centralnopacyficzne,

-    Centralnoindyjskie.

Spośród nich pięć ma potencjalne znaczenie przemysłowe i występuje w strefie przyrówniko-wej Pacyfiku, a jedno na Oceanie Indyjskim [Kotliński, 1995 - tab. 5.23].

Szczegółowa charakterystyka pól wyróżnionych przez różnych autorów, a w zasadzie o! szarów konkrecjonośnych, zawarta jest w nasię pujących opracowaniach monograficznych: M 1965; Pearson, 1975; Cronan, 1982; Kazmiń (red.), 1984; Egiazarow, Zyka (red.), 1985; Ba; rin, 1986; Korsaków i in., 1987; Skomiakow 1989; Andriejew. 1992; Amann (red.), 1992;) liński, 1995. Wspólną cechą tych opracowań jest próba znalezienia globalnych zależności rozmieszczenia konkrecji, rozpoznanie warunków ich występowania oraz ustalenie ich genezy.

Szukając odpowiedzi na pytania: czym spowodowane jest rozmieszczenie pól, jaka jest ich rębność mineralogeniczna oraz jakie czynniki d terminują przebieg procesów konkrecjonośi w poszczególnych oceanach, autor zwrócił uv na zdecydowanie odmienną pozycję Pacy! w porównaniu z innymi oceanami. Zasadnicze różnice są następujące:

-    powierzchnia Pacyfiku wynosi około 180 min km² i jest równa łącznej powierzchni Oceanu Indyjskiego i Atlantyckiego (około 181 min kur),

-    Wypiętrzenie Wschodniopacyficzne zajmuje asymetryczne położenie (przesunięte na wschód i południowy wschód) w porównaniu z centralnym położeniem grzbietów śródoceanicznych w Oceanie Indyjskim i Atlantyckim,

-    Pacyfik odznacza się dwukrotnie wyższą szybkością spredingu dna oceanicznego niż Ocean Indyjski i trzykrotnie wyższą niż Ocean Atlantycki, a także związaną z tym szerokością stref