DSC08503 (3)

.XXII ROMANTYZM - LATA DWUDZIESTE

.XXII ROMANTYZM - LATA DWUDZIESTE

Nawet pod piórem Mickiewicza nie było to jednoznaczne; v»

poezja i POETA

radzie

arki przymierza, prezentuje już inne widzenie — oto właśnie ijtnantyczności Mickiewicz wskazywał w Przemowie „ducha wieków

■ Wallenrodzie wspaniały pean na cześć wieści gminny / Średniowiecze. Jako drugie obok pieśni gminnych źródło ro-

dowej kultury; jej refleksem stanie się później epilog Pana Ju > | nie o opis wydarzeń. Szło zatem o ożywienie poezji wspól-

stylizacji, lecz w niekłamanym autentyzmie ludowego przeKśrednich” jCzy szło tu o sięganie po historyczny temat? Sugerować dawnych wieków kryją się najświetniejsze dla narodu wartości by^ta^ interpretację mogła Grażyna, historyczna powieść poetyc-przecież w tym wszystkim i piękna idea podniesienia mordka, pisana w tym samym mniej więcej okresie.' Ale w Przemowie ludu. wskazanie na ważność problematyki ludowej w obrębie^było^{to u}is^te nieco inaczej t szło o zachowanie ducha tamtych cza

sza, marzenie, by te księgi zbłądziły pod strzechy.

Sentymentalność. Z nowym pojmowaniem ludowości wk

czesnej szlachetnymi uczuciami, rycerskością, oryginalną prostotą... Średniowiecze miało stać się czymś więcej niż skarbnicą tema-

cz/utfć. Ale i sentymentalność, tkliwość,’czułe serce Gustawa>f*TH    ^Moc“H^W

się takie wiązanie uczucia z „widzeniem”, jak w balladzie W^ów-™^al° byćżywjtradycją.po którą sięga się dla odnowy poezji

programowych, wychodzących spod piór innych autorów, częsa Dziadów. Bliska tym mys om te tewicza ^{s a} $ bywało, iż ów postulat przesycenia poezji szlachetnym duchem śre-wszystbm twóraośćJózefa J^hdanąZjd^kiego. Jego wi_{t dniowiecza przem}i_eni_al się w nazbyt proste nakłanianie pisarzy do Śpiew poety (1823, druk 1825) wydaje się tylko deklaracją 3 podejmowania tematów z odległych dziejów naszych; z myśli o na-nej, naiwnej prostoty: oto miłość do Boga i natury zapewnia poj daniu poezji idealnego tonu moralnego przez odwołanie do tradyc-dę wewnętrzną i szczęście. Sentymentalnej stylistyce towarzyszy, jj pozostawała tylko idea patriotyczna, zamiar przybliżenia czytel-dnak w tym utworze dynamiczne ujęcie chłonnego emocjonai _nikowi przeszłości narodowej.

podmiotu. I jest tu wspaniałe umiłowanie Ukrainy, ojczystegop [Poezjąj-poetaJ wreszcie sprawa najważniejsza: zarysowane w zażu, rycerskich tradycji rodzinnego regionu.' Pod sielską naiwn Przemowie pojęcie poezji romantycznej, widzenie roli poety. Bo cią Zaleskiego kryły się zatem inne walory ,Triiż w podobnych st] geneza i tradycje sztuki współczesnej zostały wyraźnie określone; zacjach poprzedników romantyzmu.; Jest u niego głęboki [ale jak ma rozwijać się dalej? Z omówienia tradycji poezji roman-triotyzm, jest i dążenie do spojenia spraw codziennych i o tycznej wynika - powtórzmy wspominane już postulaty z Przemo wiecznych w przenikającej wszystko mocy wiary; poczucie j wy - że powinna być oryginalna, rozwijać ducha chrystianizmu i iy obcowania spośród świata i tęsknota za idealizowaną przeszłoŚKerstwa^być śi^ja^TswycnSokonaniach, nie kręgowariapiąw’ skłania do wiary w sens oddania losu swego i swego narodu w r^ąmLjWysłępowanie przeciw narzucanym przez prawidła rygc Boga. Ogromna popularność wierszy Zaleskiego świadczy, Róm było w całej Europie głównym znakiem odcięcia od klasycy: to splecenie sentymentalności z romantyzmem miało siłę fascynmu, u nas też powtarzane od Wężyka poczynając;po Mickiewic; jącą.    opisał też o tym szerzej Michał Grabowski, dowodząc,,że kszti

Można jednak u genezy takiego programu poetyckiego dostrajała winien być podporządkowany twórczej inspiracji.) Uzupi także próbę łagodnego usunięcia się od zawartego w nowym pr ^nia)3^ten obraz uwagi o wybitnych poetach romantycznych, Mick dzie konfliktowego widzenia świata, próbę ucieczki od historii i ®?-^lcz ukazuje dwa aspekty roli artysty: jego rangę jako duchowe lityki w krąg odwiecznej niezmienności natury, w świat sielan&P^rzew0(b¹ika natociu (rola spełniana najświetniej w starożyt iluzji, marzeń-i rezygnacji.    fGrecji, gdzie poeci przemawiali do „większej masy”, ksztal