DSC08501 (3)

XVIII

ROMANTYZM - LATA DWUDZIESTE

„sępną tęsknotę", tradycje „nieszczęść i przeszłości”, ql. więc Mochnacki mitycznego Sławianina uczuciowością pose ¹ innym stylu romantyczną. Mitologia barbarzyńskich ludów'{o oryginalna, kierowana przez uczucie i śmiałą wyobraźnię. Wskazó-cy, przez Mickiewicza zaledwie wspomniana (a przed nim co ^wki’^{dotyczące tematów}> kierowały ją ku podaniom gminnym oraz przypomnieć, do tradycji nowej literatury wprowadzał ją tyj ku wydarzeniom z dawnych narodowych dziejów, stanowiła więc u Mochnackiego najważniejszy element wH Bgminne. ™^laś“^{e kwestie} Mickiewicz zamierzał szerzej

romantycznej tradycji: wcielać miała wielkość i heroizm. N ? ^r°f ’“^,ći^zaP“^w!^{adał w} Przemowie, * napisze osobną rozprawę,

_{w t} , .    poświęconą pieśniom gminnym. Nie napisał iej; ustalił natomiast

sza ujęciu Mickiewicza pozostanie u Mochnackiego idea H _znakomitą rangę - w historycznym Wywodzie Przemowy stale średnich wieków - ale Mochnacki szerzej j ą rozwinął, traltk podkreślał, że prawdziwie twórcza i narodowa jest taka tylko poez-średniowieczne cnoty jako odbicie ówczesnego, młodzieiW j₂₎ która wywodzi się z oryginalnej', spontanicznej pieśni ludu. Czy etapu dziejów, społeczeństw lotnych umysłowo, pełnych wiary,w projektowanej rozprawie, bardziej szczegółowej, zwróciłby własne siły. skłonnych do poświęceń w imię złudzeń i entuzjazmu uwagę ^na zbieractwo przekazów ludowych, zapoczątkowane wów-Były to zatem różne, choć powołujące się na te same źródła ;czas właśnie przez Zoriana Dołęgę Chodakowskiego i Krystyna terpretacje romantycznej tradycji: Mickiewicz jakże wspańLacha Szyrmę, czy raczej myślał o tak stylizowanym przetwarzaniu przedstawiał ją jako nawiązywanie do twórczości ludów Śmiali folkloru, jakie sam zaprezentował w Balladach i romansach? Nie odważnych, pełnych radosnego witalizmu, do poezji czasów Miwiadomo. Próbę zapisania takich drobiazgowych rozstrzygnięć, nie nvch i szczęśliwych; Mochnacki - do epoki wielkości, ale i roat^nazbyt udolną, dał natomiastĄntojiLEdward Odyniec wPrąemo-cia, upostaciowanego przede wszystkim właśnie w naszej naro4^Łb°^^w’^erai 3^ceJ i^e8° wydane w 1825 jpJPoezyęż Przedstawiał się wej przeszłości: „sępny”, doświadczony przez los Sławianin wyij^⁰ kontynuator idei Mickiewicza, a ^jąłj^głównieobroną halnie odbija od ogólnego obrazu przepełnionych entuzjazmem *^ladŁ ^która i^ako sztandarowy i najczęściej uprawiany gatunek ro-ków średnich    mantyczny stanowiła ulubiony cel wyszydzających ataków klasy-

Z koleifehał Grabowski, który w pierwszym swym ■BBS omawiał i ^acjnM^ównecechy gatunkowe bal-.W-    . . _ _—    . ^r----. ... . ^J . lad 7. nr7P.rłrnwf»n7nnp.i nr7.e.7 niepo cnaraktervstvki WYiamaia Sie

PIEŚNI GMINNE

XIX

Uwagi nad balladami Stefana Witwickiego (1825) również jako źi dło romantycznośd wskazywał ogólnie przeszłość narodową, w

lad. Z przeprowadzonej przez niego charakterystyki wyłaniają się teelementy, które i dziś uważa się za podstawowe wyróżniki stylu balladowego: a więc harmonijne połączenie cech różnych gatun-

. „.    ■    .    .    . -    -•».    - .    ,    .    , DaiiauuweKu: a więc uaiiiiuiujiic uui<(cz.cihc cccii iułujcu gamn-

nerna Słowian i mitologię Północna za pisarzy konstytuujących^ ^. _{romansu ma t0}^Jb £_jak p_isał, ^powjeść^opowiada

Prtlcou c^lrruo rr\m«nłir/vyn<ł iimoł UrAHTincIrioim hńiolripttnołd 1 /---Li    --------^- ^    ^J    ₍    >*.    — - . —-y —-------

na w stylu pospolitej piesiu , stosowna także do wyrazama „tonu

Polsce szkołę romantyczną uznał Brodzińskiego, MickiewiczaiZ leskiego⁸, we wspomnianej już rozprawie z 182S r. wyraźnie te glądy zmodyfikował: romantyzm utożsamił z literaturą średmow^gj „gwaltowniejszychuczuć” domagał się jedności akcji czyli cza, zrezygnował z wprowadzania tego pojęcia dla określania    głównemu wątkowi, a za „cel-

ratury sobie współczesnej.    , niejszy przepis” uznał pewną tajemniczość, „niepewność”, „dziw-

Poezja romantyczna miała być, jak zapowiadał Mickie\wflL₀^« _kt,j_{ra m}j_aj_{a za}ostrzać ciekawość czytelnilca. I tu zarysowują jakąś transpozycją kultury średniowiecza, miała być przy t)fc_e ograniczenia koncepcji Odyńca: broni on wprawdzie z pełnym ⁸ W artykule z 1828 r. w miejsce Zaleskiego wejdzie nazwisko Anfcrzekonaniem prawa do wprowadzania „dziwności”, lecz rozumie niego Malczewskiego.    ją _{w S}p_0Sób anachroniczny, niezgodny z romantycznym rozumie-