ROMANTYZM - LATA DWUDZIESTE
XXV
MAURYCY MOCHNACKI
narodowy charakter) i, przede wszystkim, poeta jako indy ność wybitna, geniusz; który moc# uczucia i wyobraźni duch namiętny przefija się w zmysłowych rysach imaginaęj^óytorskim stolicy przez najbliższe lata temat romantyzmu czy ro-pisał Mickiewicz o Byronie, otwiera nowe horyzonty przed I, liantyczności nie odgrywał większej roli; ale Poezje Mickiewicza wprowadza ich w świat idealny (co miało być z kolei cecha jP?*ał? !ię 2 bardzo źywym interesowaniem warszawskich czy-wszej sztuki niemieckiej). Krytyka zaś sztuki francuskiej(^elmkÓW tylko wspomnienia lecz przede wszy*-
„powinien był ostrosc swojego indywidualnego charakteru ^edmiot dyskusji salonowych i kpinek ze strony klasyków oży-wać do mody panującej, [•••] trzymać w karbach swój talent,i^iał także życie towarzyskie.
kować imaginacją i uczucie ) podkreśla, że rysami prawdy / Rok 1825j3kazał się przełomowy - nagle, jednocześnie niemal, poety jest pewna ostrość i nieumiarkowanie; wynika stąd sugjRazała się Maria Malczewskiego i programowe teksty Mochnac-jego wyTaźne j odmienności od ogół u. aego, Grabowskiego,- Zaleskiego, Odyńca... J uz ten ześtawTiaz-
Ukazanie odmienności psychicznej jako cechy jednostki ^isk wskazuje, że Warszawa zaczęła przyciągać młodych pisarzy z nej - to już wstęp do apologii indywidualizmu, która zostanic'óżnych stron kraju, którzy tu poszukiwali możliwości nie tylko warta w IV części Dziadów. Zapisany został w tym poemacie w^ku, lecz także utworzenia jakiegoś wspólnego środowiska bunt w imię egzystencjalnego prawa każdego człowieka do s^świadczą o tym m.in. różne projekty wspólnych edycji czasopism, cia; niepokomość, niepogodzenie ze ślepym okrucieństwem pjoworoczników, w większości nie realizowane); Skupiał się ten naczenią^Znamiennie połączył tu Mickiewicz z kwestią indywidj*cb głównie *okół Maurycego Mochnackiego, który wybijał się
lizmu swoje rozumienie sensu zwracania się ku przeszłościyjf eatami’ z a na.t0 mieszasta e w ar8lza^*^',
. .J. , . ... . i • * ' / Maurycy MochnackjL najwybitniejszy teoretyk i krytyk roman-
to, co juz się wydarzyło, objawiaprawdę, pozwala pojąć cafc^jego;u^ ir^Bojańcu pod Żółkwią, od 1819 r.
w^c i przewidzieć przyszłe losyjTaki okazuje się zapisany JiB^nTwi^awie, tu w 1821 r. rozpoczął studia na wydziale motcie sens podnoszenia „zmurszałych całunów przeszłości,^ Uniwersytetu. w tymźe roku wstąpi, do Związku Wolnych
że indywidualnej. 'ołaków, w 1822 został usunięty z uczelni za obrazę inspektora po>
^ąr^wscyjromantycy. W Wilnie, mieście narodzin polskiej^ p0 wykryciu Związku w 1823 spędził kilka miesięcy w więzie-romantyzmu, życie twórcze zamarło po procesie filomatów. iju Debiutował na łamach-«Astrei» w 1823, ale pierwsze jego przymusowym wyjeździe Mickiewicza do Rosji w paździemit^ng artykuły jajko teoretyka nowego prądu ukazały się w 1824 kolejnym ośrodkiem, w którym rozkwitła myśl roman tycznf>zjenniku WarszawsEim^w 1825: O duchu i źródłach poezji w stała się Warszawa. Tu od 1825 r. skupiały się romantyczne dąu^Jszcze oraz Tfiektórg uwagi nad poezja romantyczna z powodu nia, tu publikowano utwory literackie i rozprawy krytyczne wlmprawy Jana Śniadeckiego „O pismach klasycznych i roman-dych autorów, opowiadających się za romantyzmem, tu w/TCS2Ctoznych”^j
toczyły się spory z klasykami, j. jj Pierwsze utwory programowe młodzi zamieszczali w różnego
przecież już w j818j\ Brodziński opublikowpu edycjach: Odyniec jako przedmowę do wydania własnych po-rozprawę^O klmyczności, która zainaugurowała polemiki wokfcji, Grabowski publikował w bezbarwnej «Astrei». Ale już w 1825 romantyzmu, przeniosły się one jednak wtedy, za sprawą Śniaftejpchnacki razem z Michałem Podczaszyńskim wydawał, wpraw-kiego i oczywiście Mickiewicza, na teren Wilna J W rucffu zafie przez rok tylko, własne pismo, pierwszy organ warszawskich