DSC08505 (3)

XXVI    ROMANTYZM - LATA DWUDZIESTE

„MARIA” (1823) A. MALCZEWSKIEGO    XXVII

romantyków - wspomniany «Dziennik Warszawski#; tam uk

sie też śpiew poety Zaleskiego.    ^istotny wpływ głównie na kształtowanie się romantycznego widze-

'Od 1827 roku przystanią romantyków stała się «Gazet_a j,nia historii i krajobrazu, na romantyczną wyobraźnię. \ ska» Dotem od 1 grudnia 1829 - redagowany przez nich ,l Ta powieść poetycka tak dalece odbiegała od wcześniej powstali,,. PoUki»- idee romantyczne propagował również, główniej#*! ^lileratur>’>^żf ^me ‘V^lk? ^nie wzbudziła zainteresowania kryty-rem Józefa Bolesława Ostrowskiego, «Dziennik Powszechny y^ków nastawionych tradycyjnie, lecz i nowatorsko myślący młodzi

ifCIiiH im liczni satelici, określający swoje    V>^ms*^b »    ^a P°    P^dopierolatod

jowy». iowarzyszyu    . , ^    „u "śmierci autora (maj 1826) zaczęli - choc z zastrzeżeniami - dostrze-

mianem romantycznych, na    ... P?,    .,    ^gać jej niezwykłe walory. Pierwszy Józef Bohdan Zaleski ośmielił

wal się taki niby-romantyczny peno y « a p zynlt^ _w prywatnych listach do swego przyjaciela, krytyka Michała

Odcinano się bardzo gwałtownie (recenzje Grabows ego, Mo(Q_ra^_ows|_{i_eg₀₎ przeciwstawić sądom dyskryminacyjnym:

nackieeol od tei twórczości, broniąc szkołę romantyczną nu    ,    ....... ,

naciaegoj oa rej    .    .    ■    , j ^*1 Nie pamiętam, aby mię jakie polskie poema tyle uderzyło: tło posęp-

ocemamem jej na podstawie tworów miernych naśladowców, _ie^ j_magi_nacja świetna i świeża - myśli wyniosłe i nowe - styl tylko losno

wybuchu powstania listopadowegonaj bardziej rewolucyjnie Va na nieszczęście często zaniedbane i ciemne¹¹.

stawieni romantycy, z Mpchnackip, Żukowskim i Ostrowy oficjalną i pełną nobilitację uzyskała Maria dopiero w książce na czele, przenieśli się z «KuiteiaPolskiego» do ^wychodzącej^_ury_Ceg₀ Mochnackiegp^O literaturze polskiei w wieku XIX 5 stycznia 1831 «Nowej Polski*, dziennika zdecydowanych ^30) MochnackijyywyższyłtoffięfojgnadlnnezTO^^^golat • dykałów_    jgiesiątka, ujął się za „ciemnym” stylem, rwldHaTwTpoemacie

J Cechą charakterystyczną warszawskiegpśrpdowiska tpmtfeedewszystkim świetną idealizację narodowej przeszłości:

I ^kÓr^ S^e    tmę^pisarzami (Malczewskrme mif- ^ _{Polska cata przeszlość nasza sztuką czarodziejską} wzięła życie z

‘ mmi kontaktów w ogóle), a stąd duża rozbieżność propozycji wielkiego artysty, autora tego poematu. Wszystko się tam zeszło: nie-gramowych. Grabowski, Goszczyński, Zaleski dojeżdżali tylkodtrócona duma arystokracji, zdrożne możnowładztwo ze staroświecką stolicy, Odyniec przeniósł się do niej z Wilna w 1825 j. Pogląd#⁰¹¹*^{1 uczclw!}* godnością szlachcica pod skromną strzechą słomianą, toż p„=z długie obes, tylko

aencyjme. To rozproszenie, a także fakt, że zetknęli się jako lufaóra spustoszeniem oświacie europejskiej zagrażała¹².

dpiiar!™^¹ ’ ° Tl! S j.^akoś 'rfo^owanych sprawiło. Widział Mochnacki w tym dziele także wyraz „dzikiej, ponurej, S    ’^{1,111,10 K WyraS} / ^Z P⁰,⁰⁰¹⁵!¹⁶⁸.? ^w|kancholijnej fantazji” i wspaniałe odmalowanie krajobVazu\To

rózmły. Tct^anie _utworu,wytyczy drogi recepcji Marii-poeci jego _P4o-iru>nintr>ni    jednolitego oblicza, był wspórnK _w podziwiali przede wszystkim świetnie ukazany

„ . ’ ^eJ?^e ą (rammenne, ze pojęaa „sdtoła roMpgrjm nawiązywania do polskiej tradycji szlacheckiej, tyczna używa Michał Grabowski w artykule z 1825 r. - późf ___ ^{1    3} ‘_

szybkoje zzimca.). .    .    IF Cytuję za monografią Józefa Tret iak a: Bohdan Zaleski do upad-

n^Man* U»a5) Antoniego Malczewskiego. Trudno by ją nazwmowstania listopadowego (1802-1831), Kraków 1911, s. 274. utworem w zamierzeniu programowym - ale jako wybitne ml ^u Maurycy Mochnacki, O literaturze polskiej w wieku XIX, War-poetyckie, powstałe u początku polskiego romantyzmu, wyw*^{wa 1911, s}'¹³⁹'