DSC09237

Zofia Jactikowfcz Skuteczny system wynagradzania w Armia

nej ustalić konkretną wysokość zarobku przypadającego pracownikowi do wypłaty za dany okres.

Przepis § 2 przewiduje obowiązek ustalenia w omówionych wyżej formach: w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania lub innych przepisach (art. 77'—770 co najmniej wysokości oraz zasad przyznawania pracownikom stawek wynagrodzenia za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku. Oznacza to obligatoiyjny wymóg określenia stawek płacy zasadniczej oraz metod ustalania jej wysokości.

Obydwie interpretacje wiele wnoszą do zrozumienia istoty wynagrodzenia. Druga z nich nawiązuje do praktyki wynagradzania, natomiast pierwsza - sformułowana przez Wojciecha Muszalskiego - odwołuje się do podstawowej zasady, która została zapisana w art. 13 k.p. następująco:

Pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracą. Warunki realizacji tego prawa określają przepisy prawa pracy oraz polityka państwa w dziedzinie plac. w szczególności poprzez ustalanie najniższego wynagrodzenia za pracą.

Wprowadzenie tej zasady do kodeksu pracy spowodowane zostało dążeniem do przybliżenia prawa polskiego do prawa pracy krajów europejskich i nawiązuje do Europejskiej Karty Społecznej. Ponieważ jest to nowe uregulowanie w naszym prawodawstwie, interpretacja płacy godziwej zostanie przedstawiona szerzej w następnym punkcie niniejszego rozdziału.

1.3. Płaca godziwa

Określenie placu godziwa stosowane jest często w praktyce w rozumieniu płacy sprawiedliwej, ukształtowanej na odpowiednim poziomie i proporcjonalnej do wynagrodzenia pobieranego przez innych pracowników w powiązaniu z wykonywaną pracą.

Określenie płaca godziwa ma źródło w katolickiej nauce społecznej, zgodnie z którą celem działań społecznych i ekonomicznych jest człowiek i godność osoby ludzkiej. Godność człowieka wymaga, aby wynagrodzenie za jego pracę również było godziwe. Określenie to zostało również zastosowane w Europejskiej Karcie Społecznej.

Europejska Karta Społeczna jest dokumentem podpisanym przez rządy państw Członków Rady Europy, organizacji założonej w 1949 r., skupiającej obecnie 32 kraje, w tym również Polskę. Europejska Karta Społeczna uchwalona została 18 października 1961 r. w celu zagwarantowania i urzeczywistnienia dalszego rozwoju praw człowieka i podstawowych wolności, nie tylko obywatelskich i politycznych, ale także praw społecznych oraz podjęcia wszelkich działań dla polepszenia poziomu życia całej ludności, zarówno wiejskiej, jak i miejskiej.

Zawiera ono różne gwarancje, jak: prawo do pracy, prawo pracowników do sprawiedliwych warunków pracy, bezpiecznych i higienicznych warunków życia, godziwego wynagrodzenia, zrzeszania się, rokowań zbiorowych, i inne.

Postanowienia Europejskiej Karty Socjalnej były przedmiotem wielu kontroli prowadzonych pod auspicjami Komitetu Ministrów Rady Europy, a następnie wyjaśniane i precyzowane. Polska jest członkiem Rady Europy i postanowienia Karty są dla nas wiążące. Należy jednak wyjaśnić, że ratyfikacja Europejskiej Karty Socjalnej, w odróżnieniu od innych traktatów i konwencji, nie musi oznaczać zobowiązania przestrzegania od razu wszystkich postanowień Karty ; powinna natomiast stopniowo przyjmować dalsze zobowiązania i perspektywicznie stosować wszystkie zasady sformułowane w Karcie.

Wymóg godziwego wynagrodzenia został w Europejskiej Karcie Społecznej sformułowany w art. 4 w sposób następujący:

W celu zapewnienia skutecznego wykonywania prawa do godziwego

wynagrodzenia, układające się Strony zobowiązały się:

1)    uznać prawo pracowników do takiego wynagrodzenia, które zapewni im i ich rodzinom godziwy poziom życia:

2)    uznać prawo pracowników do zwiększonej stawki wynagrodzenia za pracę u> godzinach nadliczbo^s t h r ; ostrzeżeń Sm ków w przypadkach szczególnych;