DSC09242

Zofia Jocukowte Skuteczny system wynagradzania w Annie

Analizując wykonanie tycii żaleceń. Komitet Niezależnych Ekspertów stwierdził. że w państwie akceptującym zasadę równych plac, nie jest wystarczające przestrzeganie, aby była ona zapisana w układach zbiorowych pracy. Należy także kontrolować, czy zasada ta jest przestrzegana i interweniować w przypadku jej naruszenia. Do tego celu każdy kraj powinien stosować właściwie dobrane metody ustalania i kontroli płac. Karta wprowadza zobowiązanie do zapewnienia stosowania tego prawa w praktyce i zasada ta ma charakter bezwzględnego wymogu.

Przy okazji badania, przeprowadzonego w ramach kontroli wymaganych przez organa Rady Europy. Komitet Niezależnych Ekspertów potwierdził swoje wcześniejsze orzecznictwo w dziedzinie równości wynagrodzeń i oszacował, że dla określenia, czy prawo równej płacy za równą pracę jest respektowane, stosuje się dwa kryteria; pierwszym jest aspekt prawny oznaczający, że zasada ta jest prawnie gwarantowana; drugim jest sprawdzenie, czy zasady kształtowania płac są porównywalne z wykonywaną pracą.

Wśród wymagań związanych z respektowaniem równości płac wymieniono między innymi:

•    przyjęcie miar i zasad prawnych zapewniających równość, lub co najmniej - przygotowywanie takich miar;

•    obiektywizacja kryteriów zastosowanych w określaniu pojęcia „równa wartość pracy”¹⁰.

Pozytywną rolę w ograniczaniu dysproporcji płac pomiędzy pracownikami wykonującymi zadania równej wartości spełnia podwyższenie płacy minimalnej.

Z tego względu kraje, które ratyfikowały konwencję 100 MOP, są zobowiązane do progresywnego podwyższania płacy minimalnej. Korzyści z tego typu podwyżki mają przede wszystkim robotnicy, zwłaszcza nisko zarabiający. Ze względu na to, że wynagrodzenie na poziomie płacy minimalnej otrzymuje znaczny odsetek kobiet, podwyższenie najniższych wynagrodzeń przede wszystkim podnosi ich wynagrodzenie, ograniczając rozpiętości pomiędzy płacą mężczyzn i kobiet i poprawiając pozycję kobiet na drabinie płac.

Jednak zdaniem Komitetu przede wszystkim należy stosować jednolite kryteria oceny różnych prac i kwalifikacji potrzebnych do ich wykonywania .

Wielokrotnie podkreślano, że Komitet przywiązuje wielką wagę do przestrzegania tej zasady, która ma fundamentalne znaczenia dla Europejskiej Karty Społecznej i dąży do tego, aby prawa społeczne nie zawierały dyskryminacji. Jest to * Sprawozdanie / Kontroli Komitetu Niezależnych Ekspertów - Wnioski III, s. 29.

' Wnioski VI, i 30 Kryteria oceny różnych prac i metody ich porównywania rekomendowane do wa>>Hiaa w polskich przedsiębiorstw acta są omówione w rozdz. II niniejszej książki.

główna zasada, wokół której toczą się uniwersalne prawa człowieka, jest ona także zawarta w konstytucjach wielu państw demokratycznych.

1.6. Problem wiqzonia płac z pracq w Polsce

Pogląd na prawo do równego wynagrodzenia za pracę równej wartości jest w Polsce, ogólnie biorąc, zgodny z omówionymi postanowieniami Europejskiej Karty Socjalnej. Powszechnie przyjmuje się, że o sprawiedliwości wynagrodzeń decyduje nie tylko ich poziom, ale również relacje pomiędzy wynagrodzeniami różnych grup pracowników oraz płac indywidualnych. Wysokość indywidualnego wynagrodzenia poszczególnych pracowników powinna kształtować się w odpowiedniej relacji do plac osób wykonujących pracę podobną lub różną (trudniejszą czy bardziej odpowiedzialną), zajmujących stanowiska pracy wyższe, równorzędne bądź niższe.

Jednak pytanie „za co płacić” staje przed każdym kierownikiem. Za wiedzę i uciążliwość pracy czy za efekty i osiągnięcia w pracy? W jakich relacjach powinny być opłacane różne czynniki? Czy płacić za czas pracy? To ostatnie kryterium często spotyka się z oporami i określane jest jako płacenie za obecność w pracy, czy po prostu za siedzenie, od którego odcinają się zwłaszcza zwolennicy płacenia za efekty pracy. Występują też różne poglądy na temat socjalnych składników wynagrodzenia, które są interpretowane w różny sposób.

Płacić trzeba przede wszystkim za pracę, która oznacza zarówno wkład włożony w jej wykonanie, wysiłek związany z pracą, niezbędne umiejętności i inne czynniki związane z faktem wykonywania różnych czynności, pełnieniem różnych funkcji, wykonywaniem danego zawodu itp., ale także opłacać trzeba zróżnicowane efekty pracy.

Ujmując ten problem w sposób możliwie ogólny, opłacać trzeba: czas pracy, nakład pracy i jej efekty .

urlopu i czasu opłacanego, a nie przepracowanego z in-

Opłacanie czasu pracy wiąże się z liczbą godzin pracy, jak: praca w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy, skróconym czasem pracy ze względu na jej uciążliwość; czasem normowanym i nienormowanym; pracą w różnych godzinach, jak: pora nocna, dni świąteczne, praca w ruchu ciągłym, ewentualnie z przestojami. Pomijam opłacanie nych powodów.