Infrastruktura logistyczna
Degresja odległościowa taryfy zwana różniczką pionową uwzględnia, przy dyfó-9 rencji stawek przewozowych, odległość przewozu i trasę przewozu. Natomiast różniczka pozioma, przy dyferencjacji stawek przewozowych, bierze pod uwa-jj gę: rodzaj wykonania i cechy ładunku oraz cechy środowiska transportu użytego. do przewozu, sposób wykonania usługi przewozowej, kierunek i czas przewozujH Stosowanie cen umownych w transporcie polega na każdorazowym ustalaniu! w drodze umowy, wysokości wynagrodzenia za usługę. Głównymi czynnikami! mającymi wpływ na poziom cen umownych są: przestrzenne zróżnicowanie! popytu na usługi transportowe oraz postać i wartość ładunku jako przedmiotu przewozu.
Przy przewozach międzynarodowych stosowane są taryfy wewnętrzne kraju! w którym przewóz się odbywa oraz taryfy międzynarodowe, której stawki zosta! ły ustalone w ramach międzynarodowych porozumień. W przewozach między! narodowych obowiązują zasady teiytorialności i domicylu.
Zasada terytorialności, obowiązująca głównie przy przewozach kolejowych, polega na stosowaniu taryfy wewnętrznej danego kraju, bez względu na to w czyich środkach transportu odbywa się przewóz.
Zgodnie natomiast z zasadą domicylu przewoźnik pobiera wynagrodzenie za przewóz według ustalonych przez siebie warunków, także na terenie obcych państw.
W ostatnich latach XX wieku, głównie w USA rozpoczęto wdrażanie nowych rozwiązań w odniesieniu do transportu wykorzystywanego do logistycznej obsługi klienta.
Najogólniej, można powiedzieć, że nowy trend rozwoju transportu związany jest ze zjawiskiem pewnej autonomizacji transportu. Wiąże się to z faktem, iż nastąpiło cząstkowe wyodrębnienie z dotychczas funkcjonującej sieci logistycznej, działalności transportowej i stworzenie wspólnego transportu (collaborative transportation). czy inaczej połączonego transportu, często nazywanego flotą transportową. Forma ta stanowi, przynajmniej w tej postaci zmianę w traktowaniu transportu, jako elementu systemu logistycznego. Wprawdzie należy przypuszczać, że w wielu przypadkach, punkty modalne tej sieci są albo zbieżne, albo nieco oddalone od tras przebiegu środków transportu, modelowanych zgodnie z przyjętymi zasadami zarządzania flotą transportową. Trzeba zaznaczyć, iż udział kosztów transportu w kosztach logistycznych w USA jest wysoki.
I tak", w 2001 roku USA wydały na logistykę 970 miliardów dolarów, w tym na
1 E. Gołembska, Logistyka międzynarodowa w racjonalizacji i globalizacji gospodarki światowej, w pracy pod red. J. Rymarczyka, pL Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstwa i gospodarki. Wrocław 2002 r.
transport 600 miliardów. Nadto, jak się okazało, stwierdzono, iż zbyt dużo pustych przebiegów spowodowało znaczne straty w wielu głównie małych i średnich firmach transportowych. W tej sytuacji postanowiono stworzyć flotę transportową, a także przejrzystą formę udziału firm, wchodzących w skład tej floty.
Wyróżnia się trzy podstawowe cele floty transportowej, zarządzanej centralnie utworzonej ze środków transportu wszystkich gałęzi12:
1) Opracowanie i wdrożenie metody wyboru środka transportu, zgodnie Z zasadą zgodności pomiędzy wielkością i postacią ładunku, powierzchnią ładowną różnych środków transportu a wielkością i częstotliwością dostaw. Taka wspólna baza podstawowych parametrów taboru i przedmiotu przewozu nie tylko wyklucza puste przebiegi, ale umożliwia wysoką efektywność przewozu i obsługi ładunku.
2) Tworzenie sieci połączeń o zasięgu regionalnym lub globalnym z wykorzystaniem integrowania wszystkich połączeń gałęzi transportu.
3) Wdrożenie rozwiązań systemowych w odniesieniu do infrastruktury transportowej dla wywołania efektu synergii, redukcji kosztów i poprawy usług.
W rezultacie, zdaniem J. Sutherlanda13, wprowadzenie floty transportowej, pozwala na uzyskanie takich efektów ekonomicznych jak:
•> Obniżenie kosztów transportu o 20%
❖ Zmniejszenie poziomu zapasów o 50%
❖ Zredukowanie czasu obsługi ładunków o 35%
W Europie, w latach dziewięćdziesiątych dał się zauważyć podobny trend na rynku usług transportowych i logistycznych. Ten nowoczesny przyszłościowy system, tak adekwatny do realizacji procesów logistycznych należy łączyć z drugim, wymienionym wcześniej warunkiem brzegowym rozwoju infrastruktury komunikacyjnej, w tym transportowej. Dotyczy on paneuropejskiej sieci transportowej. Jak wiadomo sieć tą nazwano TEN i jej fragment TINA, która w Polsce obejmuje 4700 km dróg, 5000 km linii kolejowej, 4 porty morskie i 8 portów lotniczych. W Polsce znajdują się cztery korytarze transportowe:
❖ Korytarz I Tallin - Warszawa wraz z odgałęzieniami Ryga - Gdańsk
❖ Korytarz II Berlin - Moskwa
❖ Korytarz III Berlin - Kijów
❖ Korytarz IV Gdynia - Rijeka
12 J. Sulherland, CoJlaborativer Transpotation Issues in the USA. 19 Deustcher Logistics Kongress, Berlin 2002 r.
13 J. Sulherland, Collaboraiiver Transpotation Issues in the USA. 19 Deustcher Logistics Kongress. Berlin 2002 r.
41