Zmiany w obszarze zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu 21
Zatrudnienie
W latach 1992-2002 w Polsce liczba pracujących zmniejszyła się o 1423 tys., a więc o 9,3%. Największy spadek liczby pracujących nastąpił w latach 1999-2002 (o 1613 tys., czyli o 10,5%); w latach 1992-1994 tempo spadku było znacznie wolniejsze. W okresie 1995—1998 liczba pracujących zwiększała się (tabela 1).
Tabela 1
Pracujący w Polsce w latach 1992-2002 (w tys., w latach 1992-1998 stan w listopadzie, w latach 1999-2002 w IV kwartale)
Rok |
Pracujący w Polsce (w tys.) |
Rok |
Pracujący w Polsce (w tys.) | ||
1992 |
15 135 |
1998 |
15 335 | ||
1993 |
14 772 |
1999 |
14 573 | ||
1994 |
14 747 |
2000 |
14 540 | ||
1995 |
14 771 |
2001 |
14 043 | ||
1996 |
15 103 |
2002 |
13 722 | ||
1997 |
15315 |
Źródło: Aktywność ekonomiczna ludności Polski IV kwartał 2002, GUS, Warszawa 2003.
Zatrudnienie w gospodarce kształtują liczne czynniki, głównie o charakterze ekonomicznym. Ich układ zmienił się istotnie pod wpływem przekształceń systemowych, które dały impuls do zmian koniunkturalnych i strukturalnych zarówno w skali makro-, jak i mikroekonomicznej12. Wpływ na wielkość zapotrzebowania na pracę miała również realizowana w tym czasie polityka gospodarcza (zob. podrozdział „Logika zmian...”, na s. 31).
Spadek zatrudnienia wpłynął na kształtowanie się wskaźników zatrudnienia13. Ich analiza za lata 1992-2002 wskazuje, iż najwyższy poziom osiągały w 1992 i 1993 (odpowiednio: 53,5% i 52,4%). Do 1995 roku obserwowano stały ich spadek, następnie stabilizację na poziomie około 51% i ponownie gwałtowny spadek w 1999 roku do 48,8%,
12 Szerzej na ten temat: E. Kryńska, Dylematy polskiego rynku pracy, Instytyt Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2001.
13 Wskaźnik zatrudnienia - to procentowy udział pracujących w ogólnej liczbie ludności danej kategorii.