Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (162)

163

2. Modyfikacje systemu oddziaływania pośredniego...

ad 5) Zmiany w polityce zatrudnienia i płac. Kolejnym zagadnieniem, dotyczącym pośredniego oddziaływania na decyzje przedsiębiorstw turystycznych, jest powiązanie płac kierownictwa i pracowników z wynikami osiąganymi przez przedsiębiorstwo. Dyskusja dotycząca wpływu polityki ekonomicznej państwa na kształtowanie się płac jest bardzo burzliwa po 1989 roku. Dotyczy ona tzw. „popiwku”, czyli ograniczania wzrostu płac poprzez stosowanie progresywnych stawek podatkowych od ponadnormatywnych wynagrodzeń. Chodziło o stworzenie przesłanek do szybkiego zmniejszenia inflacji. Niewątpliwie konieczność ograniczenia inflacji wymusza aktywne oddziaływania państwa na wysokość płac. Wychodząc z tego założenia uważamy, że kształtowanie się zysku w dłuższym - minimum pięcioletnim okresie, mogłoby być podstawą do zmian płac kierownictwa. Nie powinien to zresztą być zysk czysty, lecz stopa zysku w przedsiębiorstwach dysponujących bazą i stopa rentowności - w przedsiębiorstwach tej bazy nie posiadających. Kształtowanie się trendu rozwojowego stopy zysku i jego wieloletnie zróżnicowanie powinno stanowić podstawę do korekty (in plus bądź in minus) podstawy płacy kierownictwa, której wartość nominalna zmienia się wraz ze stopniem inflacji. Zmiany te dokonywane są na tej samej podstawie, która w znaczeniu realnym pozostaje niezmienna. I właśnie stopa zysku czy rentowności kształtowana w okresie wieloletnim mogłaby być przyczyną zmiany tej podstawy.

Przedstawiony system uzależnienia płac dla kierownictwa przedsiębiorstw turystycznych od realnych ilościowych efektów ich pracy ma niezaprzeczalne zalety. Przede wszystkim stymuluje wzrost liczby sprzedaży świadczonych usług. Od nich bowiem zależą płace. Powiązanie podstawy płacy kierownictwa z kształtowaniem stopy zysku czy rentowności w kilkuletnim okresie umożliwia pełniejsze i długookresowe działanie kierownictwa obliczone na korzyść dla przedsiębiorstwa w dłuższym okresie. Dopuszczono bowiem możliwość czasowego spadku wysokości zysku na skutek realizacji zamierzeń inwestycyjnych.

Podobnie jak w przypadku kierownictwa przedsiębiorstw, płace personelu powinny być uzależnione od wzrostu liczby świadczonych usług. Zależność ta powinna być oczywiście zróżnicowana w zależności od stopnia wpływu poszczególnych grup pracowniczych na osiągane wyniki. Szczegółowe rozwiązania powinny być dokonywane w wyniku atestacji i wartościowania pracy. Jeżeli płace kierownictwa nie powinny być powiązane z jednorocznym zyskiem, odnosi się to tym bardziej do płac załogi.

Powinno się przekształcać jak najwięcej przedsiębiorstw w spółki akcyjne - rozprowadzać akcje w pierwszej kolejności wśród pracowników, wypłacać dywidendy w zależności od kształtowania się zysku. Wartość tych wypłat