DSCN5872 (2)

j§    3. Cher«fcwry«ytMi wtmwr o swupowhi w mritwacfa nieletnich _ ■

—    opracowania kryteriów doboru kadry pedagogicznej i oceny jej specjali-zacji. a także zmodyfikowania wymagań stanowiących podstawę selekcji wychowanków przyjmowanych do ośrodków i opuszczających je;

—    zapewnienia ośrodkom odpowiednich warunków socjalnych (K. Kuber-ska-Oaca, A. Kościńska, 1986).

Zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych (art. 6, pkt 7 u.p n.) oraz przepadek rzeczy uzyskaaych w związku z popełnieniem czynu karalnego (pkt 8) określił ustawodawca jako środki wychowawcze. Z punktu widzenia prawa karnego są to typowe środki karne (art. 39 pkt 3 i 4 k.k.).

Wobec nieletniego, który został uznany za sprawcę czynu karalnego przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym, wodnym łub powietrznym, sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, a gdyby sprawca dopuścił aę tych czynów, będąc w stanie nietrzeźwym, orzeczenie sądu byłoby obligatoryjne. Zakaz ten orzeka się bez określenia czasu trwania — ustaje on z mocy prawa (art. 73 u.p.n.) z chwilą ukończenia przez nieletniego 21. roku żyda.

Orzekając przepadek rzeczy, należy zwrócić uwagę na to, czy narzędzia te łub przedmioty nie były własnością nieletniego, wtedy bowiem można orzec ich przepadek tylko w wypadkach przewidzianych w ustawie.

Umieszczenie uiełetaiego w instytucji lub organizacji powołanej do przygotowania zawodowego, rodzime zastępczej, zakładzie wychowawczym lub innej placówce opiekuńczo wychowawczej (art. 6 pkt 9) jako środek wychowawczy powinno być orzekane w wypadkach, kiedy inne środki zawiodły albo aae rokują skutecznego działania. Do instytucji łub organizacji powołanych do przygotowania zawodowego należą: szkoły przysposobienia zawodowego, zasadnicze szkoły zawodowe, a także zakłady pracy, w których umieszczam są nieletni w celu przyuczenia ich do wykonywania pracy czy w celu nauki zawodu. Pożądane jest łączenie tego środka ze skierowaniem nieletniego do „innej placówki sprawującej częściowo pieczę", a więc do: internatu, bursy, hotelu, świetlicy. Ochotnicze hufce pracy są organizacją powołaną do przygotowania zawodowego. Artykuł 69 ustawy o systemie oświaty i 7 września 1991 r. (tekst jednolity Dz.U. 1996 r., nr 67 poz. 329, późn. zmiany), stanowi, iż zadania w zakresie kształcenia i wychowania młodzieży wykonywane przez OHP organizowane są na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Ochotnicze hufce pracy umożliwiają młodzieży w wieku powyżej 15 lat, która nie ukończyła szkoły podstawowej albo nie kontynuuje nauki po ukończeniu tej szkoły, zdobycie kwalifikacji zawodowych oraz uzupełnienie wykształcenia podstawowego. Zasady organizacji i działania OHP określa rozporządzenie Rady Ministrów z 8 września 1992 r. (Dz.U. nr 69, poz. 347). W zmienionych warunkach społeczno-ekonomicznych kraju OHP realizują cztery grupy zadań na rzecz młodzieży:

—    zapewnienie warunków do usamodzielniania się młodzieży pracz pracę,

—    wychowanie i resocjalizacja młodzieży zagrożonej i niedostosowanej społecznie,

—    udzielanie pomocy młodzieży w nabywaniu i poszerzaniu wiedzy ogólne; i zawodowej oraz kwalifikacji zawodowych,

—    organizowanie zatrudnienia młodzieży.

Głównym zadaniem OHP jako państwowej jednostki organizacyjnej jest uzupełnienie powszechnego systemu oświaty i wychowania przez zajęcie ssę młodzieżą opóźnioną w nauce i zaniedbaną wychowawczo. Realizację zadań statutowych umożliwiają tradycyjne hufce pracy, młodzieżowe biura pracy, kluby pracy, ośrodki szkolenia i wychowania oraz centra kształcenia i wychowania. Przepisy rozporządzenia (§ 3) dopuszczają tworzenie następujących hufców pracy:

—    stacjonarnych lub bez zakwaterowania dla niepracującej i nieuczącej »ę młodzieży w wieku od 13 do 18 lat, w których zdobywa ona przygotowanie zawodowe i uzupełnia wykształcenie;

—    stacjonarnych lub bez zakwaterowania dla niepracującej i nieuczącej się młodzieży w wieku powyżej 18 lat, w których zdobywa ona zawód lub przyucza się do wykonywania określonej pracy oraz uzupełnia wykształcenie;

—    wakacyjnych i śródrocznych dla młodzieży szkolnej w kraju i za granicą;

—    dla uczestników międzynarodowych obozów pracy.

W Polsce funkcjonuje 427 hufców pracy, w których uczy się i zdobywa przygotowanie zawodowe ponad 23 tysiące osób (M. Par tyka, 1993).

W art. 6 pkt 9 u.p.n. ustawodawca przewiduje jako środek wychowawczy I umieszczenie w rodzinie zastępczej. Podstawę prawną funkcjonowania rodzin zastępczych stanowi art. 31 d, e, f, g, h ustawy o pomocy społecznej z dnia 29 listopada 1990 r. (Dz.U. 1998 r., nr 64, poz. 414; Dz.U. 1998 r., nr 106, poz. 668) oraz przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 21 października 1993 r. w sprawie rodzin zastępczych (Dz.U. nr 103). Zgodnie z za-I łożeniami ustawy umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu opiekuńczego oraz za zgodą łub na wniosek rodziców dziecka na podstawie umowy cywilnoprawnej powierzenia dziecka, zawartej na piśmie między rodziną zastępczą a starostą właściwym ze względu na I miejsce zamieszkania tej rodziny. Starosta zawiadamia o tym sąd opiekuńczy. W razie wątpliwości starosta przekazuje sprawę sądowi opiekuńczemu.

Jako środek wychowawczy traktowane jest umieszczenie w rodzime zastępczej na podstawie orzeczenia sądu po spełnieniu podstaw prawnych wynikających z przepisów u.p.n. W rodzinie zastępczej można umieszczać te spośród I małoletnich dzieci, znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, uniemożliwiającej zapewnienie im przez rodziców podstawowych warunków opieki i wychowania, które nic mogą być przysposobione. Pełnienie funkcji rodziny