DSCN6007

Ryc. 21. Wrocław. Kościół N.P. Marii — fragment łęku między nawo we go. Widoczne tynki pierwotne na podhiczu i z boku, oraz późniejsze, odpadające tynki na polichromowanych profilach. Stan z 1961 r.

polichromię architektoniczną. Polichromia kościoła N.P. Marii jest nieco 'bogatsza i bardziej konsekwentnie podkreśla podziały architektom niczne niż we wnętrzu kościoła św. Krzyża®⁷.

Identyczną z zakrystią kościoła N.P. Marii polichromię znajdujemy w czteroprzęsłowej sieni gotyckiej z końca XTV lub początku XV wieku w parterze domu mieszczańskiego przy ul. Wita Stwosza 56 we Wrocławiu oraz w siani domu mieszczańskiego w Ryink u 19 we Wrocławiu {w znacznym stopniu zrekonstruowanej). W obu wymienionych wnętrzach profile, krawędzie, lizeny i żebra były malowane czerwoną farbą z 'białymi spoinami i zestawione z białymi tynkami ścian.

Podobną polichromię stwierdzono też w zachowanej izbie pałacu książąt opolskich we Wrocławiu z drugiej połowy XIV wieku.

Innym przykładem wnętrza o dość szerokich pionach czerwonego lica muruj w przeciwieństwie do innych o wąskich tylko profilach i krawędziach, jest wnętrze kościoła św. Magdaleny we Wrocławiu, powstałe w XIV wieku. Ceglany wątek powierzchni filarów, łącznie z pionowym licem lęków międzynawo-wych, lizen i profilów przysklepiennych, żeber i krawędzi okien oraz gurtów, pomalowany był czerwoną farbą z białymi, powleczonymi mlekiem wapiennym spoinami. Pozostałe powierz-

^,T Po zniszczeniach wojennych polichromia wnętrza kościoła N. P. Marii została zrekonstruowana w 1 altach 1961—1963 pod kierunkiem autora.

były cienkim, bielonym tynkiem. Prawdopodobnie pomalowane czewienią były też .proste kamienne wsporniki i części zworników. Resztki średniowiecznej polichromii malarskiej zachowały się na podłuczu tęczy. Podobnie jak w innych budowlach, wnętrze kościoła, a szczególnie nawa główna wraz z filarami, zawiera wątek z zendrówkami, który sięga tylko do wysokości 1/3 ścian. Całość ceglanego lica ścian pokrywa obecnie łuszcząca się już warstwa dziewiętnastowiecznego tynku z namalowanym wątkiem.

Odmienne nieco wrażenie sprawia wnętrze kościoła Bożego Ciała we Wrocławiu z pierwszej połowy XIV w. Wnętrze tej fila-rowo-szkarpowej bazyliki szkoły krakowskiej, uderza białą ścian i sklepień, podzielonych stosunkowo wąskimi pionami, malowanych czerwienią i podzielonych białymi spoinami, ceglanych krawędzi filarów, łęków, lizen i profilów przysklepiennych oraiz krawędzi okien i wciągniętych do wnętrza przypór.

Podobnie opracowane były także wnętrza kościołów św. Wojciecha i św. Barbary, wznoszone etapami, których wcześniejsze koncepcje dekoracji lica ścian zostały pokryte w końcowym etapie rozbudowy jednolitą polichromią architektoniczną. Zrekonstruowana po zniszczeniach wojennych obecna polichromia architektoniczna kościoła św. Wojciecha we Wrocławiu powstała w 1492 r. Z chwilą ukończenia dobudowy zachodniego przęsła nawy oraz podwyższenia jej wraz z transeptem, pokryto tynkiem pozostające dotąd w fakturze

Ryc. 22. Wrocław. 'Kościół N.P. Marii — fragment filara ze wspornikiem, w czasie robót konserwatorskich