DSCN6178 (Kopiowanie)

4.5.2.3. Tkanki mechaniczne

Nadają one roślinie sztywność, chronią przed złamaniem i zgnieceniem. W obu rodzajach tkanek mechanicznych ściany komórek są znacznie zgrubiałe.

Do tkanek mechanicznych zaliczamy kolenchyme i sklerenchyme. Kolenchyma czyli zwarcica (ryc. 4-33 B) zbudowana jest z żywych komórek, zawierających zazwyczaj chloroplasty w cytoplazmie. Ściany komórkowe wykazują zgrubienia w kątach komórek. Zwarcica występuje w zewnętrznych częściach pędów roślin lądowych i pod skórą ogonków liściowych, nie tworzy się nigdy w korzeniu.

Twardzica czyli sklerenchyma zbudowana jest z elementów martwych o bardzo zgrubiałych ścianach na całym ich przebiegu. Sklerenchyma występuje pod postacią tzw. włókien łykowych -wydłużonych, wrzecionowatych komórek, bardzo wytrzymałych na ciągnienie i wyginanie, wzmacniających łyko w pędach wielu roślin - i komórek kamiennych (sklereid - ryc. 4-33 C). Sklercidy mają kształt okrągły i występują w twardej okrywie orzechów.

4.S.2.4. Tkanki przewodzące

U roślin nasiennych występują dwa rodzaje tkanki przewodzącej: łvkn (floemi i drewno (ksylemt.

Łyko przewodzi rozpuszczone substancje pokarmowe (np. glukozę), drewno zaś - wodę i sole mineralne. Występują albo pod postacią wiązek łykodrzewnych, albo - u roślin wieloletnich - w postaci silnie rozbudowanych kompleksów łyka i drewna wtórnego.

Głównymi elementami łyka sa rurki sitowe (rvc. 4-33 D). Są to struktury powstające z połączenia żywych komórek, zawierających dużo cytoplazmy i ustawionych jedna nad drugą. Ściany komórkowe tych komórek ulegają perforacji - stąd ich nazwa: sito. Rurki sitowe żyją krótko, ulegają rozpadowi i mogą być wchłonięte przez inne komórki.

Drewno zbudowane jest ze struktur martwych; podstawowymi jego składnikami są cewki (tracheidy) i naczynia (trachcje). Najpierw rozwijają się cewki -wydłużone, wrzecionowate komórki, których ściany wykazują zgrubienia pierścieniowe albo jamki (ryc. 4-33 E,). U roślin nagozalążkowych występują jedynie cewki. U okrytonasiennych powstają również naczynia, jednakże w późniejszym niż cewki okresie rozwojowym rośliny. Powstają w następstwie łączenia się ze sobą końcami wydłużonych komórek. W miarę rozwoju naczynia ściany końcowe komórek ulegają

Ryc. 4-34. Mikrofotografia miękiszu z pędu cebuli. Barwienie hcmotoksyliną ujawniło jądra i ściany komórkowe. Pow. ok. 200 x (Fot. Jacek Danowski)

rozpuszczeniu, a boczne grubieją - powstaje „przewód” osiągający nawet 3 m długości, pusty w środku, ponieważ cytoplazma komórek obumiera. Zgrubienia ścian komórkowych powstałe w następstwie odkładania się ligniny sprawiają, że twarde naczynia pełnią nie tylko rolę tkanki przewodzącej, lecz także wzmacniającej.

W.2.5. Tkanki wydzielnicze

Tkanki wydzielnicze (sckrecyjne) są szeroko rozpowszechnione w ś wiecie roślinnym. Zbudowane tą z grup komórek pełniących funkcje gromadzenia i wydzielania pewnych substancji. W najprostszym przypadku funkcję komórek wydziclniczych mogą pełnić komórki skórki o przekształconej i uwypuklonej