DSCN6355 (Kopiowanie)

46

Biologia - rypeip

grzyby trujące to rudo-pomarańczowc strzemafa

Zarówno lejkówki, strzępiaki, zaslonak rudy, jaj i krowiak podwinięty (olszówka) są charakterystyczne i raczej nie mogą być mylone z żadnym z powszechnie zbieranych grzybów jadalnych.

Ryc. 7-29. Owocniki podstawczaków wywołujących groźne zatrucia u ludzi:

A - krowiak podwinięty czyli olszówka {Paxillus invohilus\ B - zaslonak rudy (Cortinarius orellanus),

C - strzępiak ceglasty (Inocybe palouillan/i),

D - Icjkówka biała (Clitocybe cerussata) (JD).

A - czemidlaka pospolitego (Coprinus atramentarius),

B - czubajki kani (Lepio/a procera) (JD).

W Słowacji zdarzają się zatrucia borowikiem szatańskim (Bolelus salanas), który mylony jest z innymi gatunkami borowika. W Polsce borowik szatański od wielu lat nie był znaleziony; występujmy u nas. podobny do borowika eoryczak żółciowy (Tylopilus felleus) nie jest trujący, natomiast ma bardzo gorzki i piekący smak. Gotzki i piekący smak mają także niejadalne gatunki m leczajów i trujący I gołąbek wymiotny (Russula emelica). Wszystkie wymienione grzyby trujące są szczególnie I ■ niebezpieczne wówczas, gdy zostaną spożyte na surowo.

W stanie surowym toksyczne są także pewne smaczne grzyby jadalne (np. opieńka miodowa - Armillariamellea) Swego rodzaju ciekawostkę stanowi czemidlak pospolity (Coprinus atramentarius), którego młode owocniki (o białych blaszkach) są jadalne i mogą być my lone z kanią (ryc. 7-30).

Czemidlak zawiera substancję, działającą podobnie do disulfiramu. Disulfiram to związek chemiczny, który zatrzymuje rozpad alkoholu etylowego w organizmie na etapie aldehydu octowego, powodując nagromadzenie się tej trucizny i objawy ciężkiego zatrucia; disultiram stosowano niegdyś jako środek odzwyczajający pijaków od alkoholu. Owocniki czemidlaka pospolitego są “naturalnym środkiem abstynencyjnym”. Jeżeli w ciągu 3 dni od spożycia czemidlaka nastąpi wypicie nawet niewielkich ilości alkoholu (wystarczy odrobina piwa), występują objawy zatrucia.

W Ameryce występują grzyby z rodzajów Conocybe i Psilocybe, zawierające substancje toksyczne, które wywołują halucynacje (Indianie Aztecy uważali te grzyby za “święte", ponieważ wprowadzały ich one w oszołomienie, np. podczas obrzędów religijnych).

Grzyby jadalne (których na świecie jest około 200 gatunków, w Polsce zaś około 70) będą cieszyć się coraz większym powodzeniem. Gatunków trujących jest na szczęście mniej: na całym świecie około 60, w Polsce 50, o różnym stopniu zagrożenia. Dlatego jest rzeczą bardzo ważną, aby lekarze umieli odróżniać grzyby jadalne od trujących i niejadalnych (niestety, program studiów w Polsce nic obejmuje tego tematu). Właściwie uniejętność taką powinni posiąść już absolwenci I