DSCN6383 (Kopiowanie)

?. Prtcgląil świnili istot iywych i ich klasyfikacja 79

ryzoldy

rarodnśa

kształtne

(■*»>

ryzokły

Ryc. 7-55. Cykl rozwojowy mchu; w kółkach obrazy

Ryc. 7-54. Schematy budowy przedstawicieli dwóch ^w powiększeniu mikroskopowym.

głównych klas mszaków: po lewej wątrobowca (np. ¹ - haploidalne zarodniki; 2,3 - kiełkujące splątki;

porostnicy). po prawej - mchu (np. plonnika) (JD). ⁴'⁷1 Bametofity; 5 - plemnia; 6 - plemnik; 8 - rodnia

z komórką jajową; 9 - szczecinka sporofitu (powstałego z zygoty); 10 - puszka zarodnionośna (JD).

pojedyncze chloroplasty zawierające pirenoidy), z paprotnikami (sporofil - wyrastający z gametofitu - ma u nasady tkankę twórczą, dzięki czemu stale rośnie), natomiast przemiana pokoleń przebiega typowo dla mszaków. Niektóre komórki glewików zawierają symbiotyczne sinice.

Najliczniejszą grupę mszaków stanowią mchy (Bryopsida), liczące około 15 000 gatunków. Schemat budowy mchu przedstawia rycina 7-54. Gametofit mchów składa się z nitkowatego, zielonego splątka, w którym często można wyróżnić organ lodygoksztaltny (kaulidium), organy liścioksztaltne (fllidia) i - mocujące gametofit do gleby - ryzoidy. U mchów właściwych czyli prątnikowców wyrastający z gametofitu sporofit składa się z lodygowatej szczecinki (seta) i zarodni. Zarodnia zamknięta iest wieczkiem i nakryta czepkiem. Gdy zarodniki dojrzeją, czepek odpada, odsłaniając otwór zwany peryslomem i zaopatrzony w ząbki, które reagują na zmiany wi Igotności powietrza: gdy pada deszcz, uniemożliwiają wysypywanie się zarodników, zaś gdy jest sucho, wyprostowują się i opuszczające puszkę zarodniki mogą być roznoszone przez wiatr.

Mchy zaliczamy do tzw. roślin pionierskich; mogą one - podobnie jak porosty - zasiedlać środowiska bardzo ubogie, rozpoczynając procesy tworzenia gleby. Z pokładów mchu torfowca (Sphagnum) powstaje torf.

7.453. Gromada: Paprotniki (Pleridophyla)

Poczynając od paprotników, główną liczebnie grupę roślin możemy określić mianem organowców (Cormophyla) lub roślin naczyniowych (Tracheophytąj ; zaliczymy do nich paprotniki i rośliny nasienne. Organowce wytwarzają typowe narządy (organy) roślinne: łodygę, liście i korzenie.

i walec osiowy: wewnątrz

walca występują tkanki przewodzące: łyko i drewno.

Przyjęty przez nas podział gromady paprotników przedstawiono w tabeli 7-XI. Muszę jednak podkreślić, iż szereg autorów podnosi poszczególne klasy w gromadzie paprotników do rangi oddzielnych gromad.

Paprotniki - których na Ziemi żyje obecnie około 11 tysięcy gatunków - charakteryzują się przemianą faz jądrowych i związaną z nią przemianą pokoleń; pokoleniem dominującym jest sporotii

i samożywnynt (a więc nastąpiło jak gdy by tdwiitcnic ról - jeszcze u mszaków krótko żyjący sporofit odżywiał się "pasoży tnie a>" w stosunku