DSCN6540 (Kopiowanie)

Biologia ■ repetytorium dla kandydatów na akademie mtdtnu

18.    jerzyk (Apusaptis),

19.    z rzędu kraskowych (Coraciiformes) - wszystkie gatunki.

20.    z rzędu dzięciołów (Piciformes) - wszystkie gatunki.

21.    z rzędu wróblowatych (Passeriformes) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem: sroki (Pica pica), wrony siwej (Covus coronae) i gawrona (Conrus frugilegus), dla których ustala się okres ochronny od 15 marca do 30 czerwca.

W stosunku do najrzadszych ptaków ustawowo wprowadzono ochronę stanowisk. Polega ona na tym, iż w okolicy gniazda w promieniu dwustu metrów (a od I lutego do 30 lipca w promieniu 500 m) nie wolno wprowadzić żadnych zmian (np. wycinać drzewa, zakładać biwaki), a także przebywać (miejsca te powinny być oznaczone znakami zakazu wstępu). Te najrzadsze gatunki to: orzeł bielik (Haliaeltts albicilla). orze) przedni (Aquiia cliiy.iaelos), rybołów (Pandion hallaltus), orlik krzykliwy (Aquila pomarina), orlik grubodzioby (A. clanga), gadożer (Circaetus gallicus), orzełek włochaty (Hieraelus pennatuś), sokół wędrowny (Fako peregrinus), kania ruda (Milvtis milvus), kania czarna (Milm migrans), puchacz (Bubo hubo), cietrzew (Telmo letrbć), głuszec (Tetrao urogallus), bocian czarny (Ciconia nigra), kulon (Burhinus oedicnemus), kraska (Coraciasgarutlus) i żołna (Merops apiasier).

Szacunkowo liczebność najrzadszych gatunków ptaków w Polsce wynosi: orzeł bielik: 150 par, orzeł przedni: 10-15 par, orlik krzykliwy: 500-600 par, orlik grubodzioby: 10-15 par, orzełek włochaty: 5-10 par, rybołów: 20-30 par, gadożer: 20-30 par, sokół wędrowny: 5 par, kania ruda: 300 par, kania czarna: 500 par, cietrzew: 13 tys. okazów, głuszec: 650 okazów, puchacz: 150 par, bocian czarny: 800 par, kulon: 10 par, kraska: 1000 par, żołna: 50 par.

A

li

m

m

m

codo'

Nauka o ptakach nosi nazwę ornitologii

Dossakóa: (Mammalia) należy ni. in. człowiek, a ponieważ budowa i funkcjonowanie organizmu

ludzkiego będą przedmiotem następnego rozdziału, zatem obecnie omówię tylko najważniejsze cechy

gromady oraz te zagadnienia, które do człowieka odnosić się nie będą. Ssaki to zwierzętastalocieplne

(homojotcrmicznc), których cechami charakteiystycznymi są:

1.    wytwarzanie przez skórę włosów z gruczołami łojowymi,

2.    wytwarzanie przez skórę gruczołów potowych, a zwłaszcza mlekowych (są one przekształconymi gruczołami potowymi); nazwa gromady wywodzi się stąd, że młodessą mleko matki;

3.    heterodontyzm (heterodoncja), czyli zróżnicowanie zębów na siekacze. kłv. nrzedtrznnowce i trzoruąyęg (ryc. 7-172) oraz difiodontyzm (określenie to oznacza, że w życiu występują dwa garnitury zębów: zęby mleczne i zęby stałe);

4.    obecność trzech kostek słuchowych (kowadełka, młoteczka i strzemiaczkal: pierwsze dwie powstały z kości kwadratowej i stawowej (ryc. 7-177). U ssaków żuchwa zbudowana jest z jednej kości i łączy się stawem z łuską kości skroniowej, zaś staw pomiędzy młoteczkiem a kowadełkiem jest homologiczny do stawu żuchwowego gadów;

5.    wytworzenie małżowiny usznej;

6.    połączenie czaszki z z dżwigaczem kręgosłupa za pomocą dwóch kłykci potylicznych (tak jak u płazów);

7.    brak kości kruczej (która występuje tylko u stekowców, a u wszystkich innych ssaków jest częścią łopatki);

8.    stała liczba kręgów szyjnych - jest ich siedem (wyjątkiem są niektóre syreny i leniwce, mające od 6 do 10);

9.    rozwój kresomózgowia;

10.    obecność mięśniowej przepony, która jest głównym mięśniem wdechowym;

11.    pęchcrzykowata budowa płuc;

12.    obecność lewego luku aorty i podział serca na dwa przedsionki i dwie komory;

13.    bezjądr/aste erytrocyty (co przedłuża czas ich przeżycia, zmniejsza metabolizm własny, z» ięksia powierzchnię i umożliwia nagromadzenie większej ilośei hemoglobiny);

pokarm

iimożl

ptzeżuv

fokami

«*;C.

l-saka

S-roślii