DSCN4764

40

Tradycja mmtykm chrst

i/anxbrgo i **rtfa

i jego późniejsza ewolucja do dzisiaj stanowi przedmiot %J§ kusji historyków liturgii⁴⁶. Epifania lub Teofania (gr. epiph*. neia, theophaneia, łac. manifestatio, apparitia) jest święty o rodowodzie wschodnim, łączącym wspomnienie chrztu CW J stusa w Jordanie z upamiętnieniem jego Narodzin. Świadczą 1 o tym najstarsze wzmianki o obchodach Epifanii w IV stule* ciu, m.in. w pismach Marcellinusa, Zonarasa i Epifaniusza. Ten ostatni pisze np. o święcie Narodzin Chrystusa czyli Epi-fanii, obchodzonym w dniu 6 stycznia⁴⁷. W Kościołach wacho* dnich wspominano w tym dniu również inne „manifestacje* boskości Chrystusa: hołd mędrców oraz cud w Kanie GalUej* skiej.

Dość szybko jednak pierwotne święto Epifanii uległo jntt dwojeniu”: data 25 grudnia stała się odrębnym wspomnieniem Wcielenia Boga, zaś 6 stycznia wspomnieniem Chrztu Paś* skiego jako Objawienia Boga⁴⁸. Dalszy rozwój świątecznego cyklu epifanij no-bożon a rod zen i owego doprowadził do swego rodzaju „repartycji” liturgicznego wspomnienia wszystkich trzech osób Trina Sanctitas:

Początkowo cześć dla Matki Bożej wyraża się w formie świąt •towarzyszących* (fetes concominantes w terminologii Baumstarka); a pierwsze należy uznać święto Synakay Bogarodzicy, połączone bw pośrednio z świętem Bożego Narodzenia (i analogiczne wspomnienie Jana Chrzciciela po Chrzcie Pańskim). Wtedy wiązało się ono )euca z całą strukturą cyklu, zajmując w niej określone, logiczne miejaca. Na Zachodzie odpowiada mu Natale s. Mariae (1 stycznia), występu* jące w niektórych z najstarszych zabytków liturgicznych, zaś na Wschodzie, w tradycji syryjskiej, dwie ostatnie niedziela przed Bożym Narodzeniem, zwane ^Zwiastowaniem* i poświęcone upamtęt* nieniu: pierwsze Matki Bożej, drugie — św. Jana Chrzciciela”**

⁴⁶    Zob. np. C. Martindale, Epiphany, w: The Catholic Encydopedia. t $ (1909); tenże, Christmas, w: The Catholic Encyclopedia, t. 3 (1908).

⁴⁷    PG 41, 936, 940.

⁴⁸    A. Schmemann, Wwiedienije w liturgiczeskoje bogosłowije. Parts ltgL s. 199-200.

⁴⁹    Tamże, s. 202-203. Postanowieniem drugiego synodu w Iburo w

566 lub 567 okres 12 dni od Bożego Narodzenia do Objawienia PaAakiegs został ogłoszony „czasem świątecznym".

Dodaj

Chiiiś*

do#

później 1 sa (**°d

no, św./

Chrzcie

Ref relikwi dzie, tA Chrysl wicieli

plicy i

jącej i który w Ko

same % tyń i na p kość Hefc i Eli! Chrl ściol w S)

świj

Ml aa4 Ua