ET
6

16 Rozdział 1. Ekonomika turystyki w systemie nauk ekonomicznych

miejsca subdyscyplin (ekonomik szczegółowych) prowadzone były w XX wieku w różnych szkołach ekonomicznych. Wykreowano kilka modeli powiązań nauk ekonomicznych i miejsca w tych modelach ekonomik szczegółowych. Nie podejmując całości rozważań, istotne jest wskazanie na model, który współcześnie opisuje miejsce ekonomik szczegółowych, a w analizowanym przypadku - ekonomiki turystyki. Prezentuje to rysunek 1.1.

Rysunek 1.1. Miejsce ekonomiki turystyki w modelach powiązań nauk ekonomicznych

Źródło: opracowanie własne.

Zgodnie z przedstawionym rysunkiem ekonomika turystyki zajmuje miejsce pomiędzy ekonomią, którą należy traktować jako naukę podstawową, wyposażającą ekonomikę turystyki w całokształt pojęć i praw ekonomicznych, mającą jednocześnie charakter nadrzędny, a ekonomikami funkcjonalnymi. Najniższe miejsce w hierarchii zajmują ekonomiki funkcjonalne turystyki, które czerpią aparat pojęciowy zarówno z ekonomii, jak i przede wszystkim, w formie dostosowanej do potrzeb badań na rynku turystycznym, z ekonomiki turystyki.

Struktura przedstawiona na rysunku nazywana jest modelem dwustronnych i wzajemnych powiązań i oddziaływań. Oznacza to, że proces badawczy przebiega pionowo w dwóch kierunkach, od góry do dołu i od dołu do góry. W pierwszym kierunku przebiegają procesy powtarzania twierdzeń ekonomii oraz dostosowywania ich do zakresu i specyfiki wykorzystania ich w turystyce jako całym rynku i na poszczególnych subrynkach. W drugim kierunku należy wskazać na możliwość analizowania procesów rynkowych zachodzących w hotelarstwie, biurach podróży, obsłudze ruchu turystycznego, a następnie uogólniania obserwacji na cały rynek turystyczny i ewentualnie interpretowania na tej podstawie prawidłowości ogólnoekonomicznych zachodzących w całej gospodarce. Przykładem dla pierwszego kierunku jest wykorzystanie kategorii ekonomicznych, takich jak popyt, podaż, zysk na wymienionych szczeblach badań, wraz z ewentualnym analizowaniem prawidłowości związanych z tymi kategoriami przy uwzględnieniu specyfiki funkcjonowania rynku usług turystycznych czy będącego jego częścią składową rynku biur podróży. Przykładem dla kierunku drugiego jest analiza stosowania cen na usługi turystyczne w okresach sezonu turystycznego w hotelarstwie, uogólnianie obserwacji dotyczących sezonowości cen na cały rynek turystyczny oraz wskazywanie na istnienie cen sezonowych w skali całej gospodarki.

Podsumowując tę część rozważań należy wskazać, że ekonomika turystyki jest swoistym katalizatorem łączącym teorię z praktyką i praktykę z teorią, dającą głównie dla