ET6

46 Rozdział 4. Turystyka jako sektor gospodarki

z otoczenia gospodarczego zbiór, który łączą współzależności istniejące pomiędzy poszczególnymi obiektami. Dlatego też gospodarkę turystyczną należy traktować jako system, który adaptuje środowisko naturalne dla potrzeb ruchu turystycznego i nadaje mu cechy kategorii ekonomicznej. W stosunku do środowiska społecznego podstawowa funkcja gospodarki turystycznej sprowadza się natomiast do zaspokajania potrzeb turystów oraz stwarzania warunków umożliwiających rozwój ruchu turystycznego.

Uwzględniając zalecenia Światowej Organizacji Turystyki (WTO), dotyczące międzynarodowej klasyfikacji turystycznej, należy przyjąć, że działalność gospodarcza turystyki występuje w wielu sektorach gospodarki narodowej, przedstawionych w dalszej części rozdziału.

W literaturze z zakresu turystyki od wielu lat¹ prowadzona jest dyskusja dotycząca możliwości wyodrębnienia oraz zasadności używania terminu przemysł turystyczny². Zdaniem niektórych autorów pojęcie przemysł turystyczny nie jest tożsame z pojęciem gospodarka turystyczna z tego powodu, że dotyczy wyłącznie sfery wytwarzania dóbr i usług turystycznych i obrotu nimi (podaży), podczas gdy gospodarka turystyczna oprócz podaży obejmuje także całą sferę konsumpcji turystycznej (popytu). Przykładem może być definicja autorstwa A.S. Kornaka, według którego gospodarka turystyczna obejmuje „całokształt zasobów i działań prowadzonych w sferze produkcji, usług, udostępniania dóbr wolnych, naturalnych, podziału, obrotu i konsumpcji turystycznej, zaspokaja turystyczne potrzeby ludności w ramach systemu rynkowego i jego urządzeń technicznych, działalności przedsiębiorstw, samorządów, instytucji i urzędów”³. $. Wodejko również uważa, że pojęcie gospodarki turystycznej jest szersze, gdyż poza przemysłem turystycznym, czyli przedsiębiorstwami i obiektami oferującymi urządzenia i usługi dla turystów, obejmuje także branże związane z turystyką, takie jak transport, handel, rekreacja i kultura⁴.

W.W. Gaworecki uważa z kolei, że gospodarkę turystyczną i przemysł turystyczny można traktować jako synonimy; sam jednocześnie skłania się bardziej do określenia gospodarka turystyczna⁵. Podobny pogląd wyraża A. Nowakowska, która wprawdzie nie odnosi się w swoich pracach do zasadności użycia terminu oraz zakresu przemysłu turystycznego, ale wyraża opinię, że lepszym określeniem jest gospodarka turystyczna⁶.

1

   Pierwszy raz terminu gospodarka turystyczna użyto w 1883 roku w czasie Kongresu Turystycznego w Grazu (Austria). Patrz S. Wodejko, Ruch przyjazdowy z zachodu do wybranych państw socjalistycznych, jako wyraz luki na europejskim rynku turystycznym, „Monografie i Opracowania" 1989, nr 288, SGPiS, Warszawa, s. 149.

2

   Zagadnienia z tym związane szczegółowo opisuje W. Alejziak. Przemyśl turystyczny, przyczynek do dyskusji na temat zasadności używania, definicji oraz zakresu znaczeniowego pojęcia, w: Przemysł turystyczny, A. Szwichtenberg, E. Dziegieć (red.). Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin 2000, s. 13-58.

3

' A.S. Kornak, Ekonomika turystyki, PWN, Warszawa 1979, s. 70-71.

4

S. Wodejko, Ekonomiczne zagadnienia turystyki, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa, Warszawa 1997, s. 12; S. Medlik, Leksykon podróży, turystyki i hotelarstwa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995, s. 240.

5

W.W. Gaworecki, Turystyka, op. cit., s. 173.

6

¹⁽¹ W. Alejziak, Przemyśl..., op. cit., S. 39-40.