ET2

52 Rozdział 4. Turystyka jako sektor gospodarki

naukę (badania naukowe), administrację publiczną (jednostki nadzorujące funkcjonowanie sektora turystycznego, wydawanie dokumentów podróży: paszportów, wiz), edukację (szkolnictwo turystyczne), ochronę zdrowia (turystyka uzdrowiskowa), działalność komunalną (gospodarka odpadami) i działalność społeczną (w tym kultura, rekreacja, sport).

Przedstawione wybrane przykłady form działalności gospodarczej, sklasyfikowane w PKD, oddają zakres aktywności gospodarczych związanych ze świadczeniem usług turystycznych i obsługą ruchu turystycznego oraz podkreślają fakt przenikania turystyki w większość dziedzin życia gospodarczego i społecznego. Jednocześnie obrazują zakres zainteresowań badawczych (pragmatycznych) ekonomiki turystyki, jako dyscypliny badawczej zajmującej się badaniem miejsca turystyki w otoczeniu społeczno-gospodarczym, a przede wszystkim jako sektora gospodarczego tworzącego nowe wartości ekonomiczne, mierzalne udziałem turystyki w tworzeniu produktu krajowego brutto, a także pobudzania poprzez tzw. efekty mnożnikowe innych dziedzin gospodarki narodowej.

Jak wynika z przedstawionej klasyfikacji, sektor turystyczny tworzą oraz partycypują w efektach ekonomicznych podmioty gospodarcze należące do wielu sektorów gospodarki narodowej. Jednocześnie w wielu przypadkach z produkowanych przez nie dóbr i usług korzystają nie tylko turyści, ale także stali mieszkańcy obszarów recepcji turystycznej. Zatem udział turystyki w konsumpcji efektów tych sektorów gospodarki jest tylko częściowy³².

Wynika z tego, że gospodarka turystyczna ma złożony charakter, obejmuje bowiem różne gałęzie gospodarki narodowej, które oferują dobra w postaci dóbr i usług turystycznych. Skupiająca tak wiele różnych dziedzin gospodarka turystyczna nie jest jednak w praktyce samoistnym sektorem na wzór handlu, transportu czy służby zdrowia. Chociaż stanowi ona w obowiązującej systematyce gospodarki narodowej kategorię nieformalną, można tym samym stwierdzić, że daje się jednocześnie wyraźnie zidentyfikować specyfikę jej funkcji gospodarczych i społecznych. Z tego punktu widzenia można zatem określić gospodarkę turystyczną jako zespół różnorodnych funkcji, które są bezpośrednio lub pośrednio rozwijane w celu zaspokojenia potrzeb ludności związanych i wynikających z chęci udziału w określonych formach i rodzajach turystyki oraz wypoczynku³³.

Sposobem na uporządkowanie miejsca turystyki w kryteriach podziałowych gospodarki jest określenie tzw. bezpośredniej i pośredniej gospodarki turystycznej lub wąskiego i szerokiego ujęcia turystyki.

Do bezpośredniej gospodarki turystycznej należy zaliczyć przede wszystkim:

•    hotelarstwo - wszystkie obiekty noclegowe turystyki,

•    gastronomię - zakłady gastronomiczne, zlokalizowane głównie w obiektach noclegowych turystyki,

•    transport - związany z przewozami turystycznymi,

•    biura podróży - organizatorzy turystyki, agenci i pośrednicy turystyczni,

•    handel - zajmujący się sprzedażą artykułów sportowo-turystycznych, pamiątkarskich, literatury i map turystycznych,

⁵²    Kompendium wiedzy o turystyce, G. Gołctnbski (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsza-wa-Poznań 2002, s. 156.

⁵³    A.S. Kornak, A. Rapacz, Zarządzanie turystyką..., op. cit., s. 10-11.