ET 2

92 Rozdział 6. Popyt turystyczny

•    polityka marketingowa i informacyjna (zachęcanie do wyjazdów w okresie poza sezonem),

•    rozwój bazy noclegowej turystyki (budowa obiektów, których wykorzystanie jest niezależne od pogody),

•    rozwój bazy towarzyszącej (rekreacyjnej, sportowej, kulturalnej),

•    elastyczna polityka zatrudnienia,

•    pozaturystyczne wykorzystanie obiektów i pracowników poza sezonem.

Sezonowość może również prowadzić do przejściowego, a potem utrzymującego się

wzrostu poziomu cen w sezonie. Zjawisko to najczęściej ma charakter lokalny i dotyczy małych, atrakcyjnych turystycznie miejscowości³⁷. Sztywna podaż turystyczna (zwłaszcza w krótkim okresie), jej wysoka kapitałochłonność, wysoki udział kosztów stałych powodują, że najczęściej jedyną reakcją podaży na skumulowany popyt w krótkim okresie sezonu jest wzrost cen³⁸. Prowadzi to do lokalnych napięć inflacyjnych o charakterze popytowym.

Przyczyną inflacji może być również wzrost kosztów produkcji. W przypadku turystyki może dojść do takiej sytuacji tym bardziej, że produkt turystyczny składa się z efektów działalności niemal wszystkich sektorów gospodarki. Wzrost cen w tych sektorach wpłynie wówczas na cenę produktu turystycznego.

Recepcja turystów prowadzi m.in. do wzrostu podaży pieniądza, który jest na ogół szybszy od wzrostu podaży produktu turystycznego. To również wywołuje skutki inflacyjne. Należy pamiętać, że inflacja może być istotnym czynnikiem hamującym wzrost efektywnego popytu turystycznego. Doprowadzi to niejednokrotnie do sytuacji, że wrażliwy na dochody i ceny popyt skieruje się do innych regionów czy państw.

Charakter popytu turystycznego, jego elastyczność dochodowa i cenowa powodują, że podaż, mimo jej sztywnego charakteru, musi dostosowywać się do stałych zmian na rynku. Dostosowanie to powinno przebiegać w takim kierunku, aby nie tylko nie eliminować z rynku istniejących już strumieni, lecz także przyciągać turystów o relatywnie coraz niższych dochodach. Można zatem stwierdzić, że popyt turystyczny jest jednym z istotniejszych czynników prowadzących do różnicowania produktu turystycznego.

6.3. Czynniki określające wielkość popytu turystycznego

Popyt turystyczny, jak wynika z dotychczasowych rozważań, jest kategorią różnorodną i skomplikowaną. Na popyt turystyczny wpływa tak wiele czynników, że samo ich wyliczenie jest zadaniem bardzo trudnym. W literaturze istnieje wiele klasyfikacji czynników determinujących popyt turystyczny³⁹. Na przykład WTO, wyodrębniając te czynniki, podzieliła je na trzy główne grupy, a mianowicie⁴⁰:

^y: R. Łazarek, Ekonomika..., op. cii., s. 75.

^3S S. Wodejko, Ekonomiczne..., op. cii., s. 57-59.

³⁹    A. Niezgoda, P. Zmyślony, Popyt..., op. cii., s. 69-91.

⁴⁰    S. Wodejko, Ekonomiczne..., op. cii., s. 60-76.