122 Rozdział 7. Podaż turystyczna
Usługi specyficzne tworzą niezbędne warunki realizacji celów wypoczynku turystów. Obejmują czynności wyspecjalizowanego personelu obsługi turystycznej, które stanowią przedmioty potrzeb specyficznych dla turystyki. Świadczone są wyodrębnionej grupie turystów i zaspokajają ich potrzeby bezpośrednio związane z wypoczynkiem w miejscu czasowego pobytu. Dzielą się one dalej na usługi:
• podstawowe (noclegowe, żywieniowe),
• transportowe,
• wypoczynkowe (uzdrowiskowe, rekreacyjne, rozrywkowe, przewodnickie, informacji turystycznej).
Usługi uniwersalne tworzą warunki sprzyjające realizacji celów wypoczynku turystów, ale wykorzystywane są także przez rdzennych mieszkańców danego obszaru. Wśród nich wyodrębnia się usługi:
• handlowe (sprzedaż artykułów żywnościowych, kosmetyków, książek, prasy),
• rzemieślnicze (fotograficzne, fryzjerskie i kosmetyczne, szewskie, krawieckie, zegarmistrzowskie, naprawy sprzętu sportowego),
• infrastrukturalne (komunalne, służby zdrowia, bezpieczeństwa publicznego, bankowe, pocztowe, telekomunikacyjne, ubezpieczeniowe).
Zakres usług turystycznych wyznaczają potrzeby ruchu turystycznego, a potwierdza popyt na te usługi. Klasyfikacja usług jest zatem bardzo szeroka i zróżnicowana, tak jak wielorakie i różnorodne są potrzeby turystów50.
Podaż turystyczna może być badana na różnych szczeblach: lokalnym, regionalnym, krajowym i międzynarodowym, ale obejmuje zawsze te same elementy strukturalne, tj. walory turystyczne oraz. komplementarne dobra i usługi turystyczne51. Do pomiaru wielkości podaży mogą służyć mierniki przedstawione w tabeli 7.3.
Powszechnie przyjętym umownym miernikiem wielkości podaży turystycznej jest baza noclegowa (wielkość i jej struktura, z podziałem na rodzaje i kategorie obiektów noclegowych turystyki). Można zatem stwierdzić, że im większa jest baza noclegowa miejscowości czy regionu recepcyjnego, tym większa jest ich podaż turystyczna52. Ranga bazy noclegowej wśród mierników podaży turystycznej wynika przede wszystkim z następujących przesłanek:
• baza noclegowa, poza nielicznymi wyjątkami (np. pokoje gościnne wykorzystywane sezonowo), jest bazą sensu stricto turystyczną,
• można przyjąć, że baza noclegowa lokalizowana jest tam, gdzie występują określone walory turystyczne, rozwinięta jest baza uzupełniająca turystyki, a dany obszar jest dostępny transportowo.
50 Odmienne klasyfikacje usług turystycznych proponują również m.in. A.S. Kornak i K. Rogoziński, zob. A.S. Kornak, Ekonomika turystyki, Kujawsko-Pomorskie Studium Edukacyjne, Bydgoszcz 1999, s. 145; K. Rogoziński, Usługi turystyczne, „Handel Wewnętrzny” 1974. nr 4. s. 66.
51 R. Łazarek, Ekonomika..., op. cit., s. 74.
52 S. Wodejko, Ekonomiczne..., op. cit., s. 38.