112 Rozdział 7. Podaż turystyczna
turystów. Cechy walorów ma takie środowisko przyrodnicze, które jest atrakcyjne z punktu widzenia turystycznego26.
Walory turystyczne można klasyfikować według różnych kryteriów (tabela 7.1).
Tabela 7.1. Klasyfikacja walorów turystycznych
Kryterium podziału |
Rodzaje walorów turystycznych |
Pochodzenie |
naturalne (przyrodnicze) kulturowe (antropogeniczne) historyczne współczesne |
Pełniona funkcja |
wypoczynkowe krajoznawcze przyrodnicze antropogeniczne specjalistyczne |
Źródło: opracowanie własne na podstawie: T. Lijewski. B. Mikułowski, J. Wyrzykowski, Geografia..., op. cit., s. 73-157.
Przyjmując za podstawę klasyfikacji pochodzenie i charakter wykorzystania walorów, wyróżnia się:
• walory naturalne (przyrodnicze) - stworzone przez, przyrodę (np. morze, góry, pojezierza, obszary o atrakcyjnym krajobrazie, klimat, bogactwa naturalne),
• walory kulturowe (antropogeniczne, pozaprzyrodnicze) - stworzone przez człowieka.
Ogólnej klasyfikacji walorów kulturowych dokonał J. Kruczała27, który podzielił je na walory historyczne i współczesne.
Do pierwszej grupy zaliczył: miejsca historyczne związane ze znaczącymi wydarzeniami i wybitnymi ludźmi; dzieła architektury, urbanistyki oraz techniki i ich zespoły; stanowiska archeologiczne i zbiory muzealne; miejsca kultu religijnego.
W grupie walorów współczesnych wyróżnił wybitne dzieła gospodarcze (np. nowe miasta); obiekty przemysłowe; dzieła techniki komunikacyjnej; budowle wodne; dzieła architektury miejskiej; obiekty współczesnej kultury (teatry, galerie, wystawy); wielkie centra handlowe i ośrodki rozrywkowe.
W literaturze spotyka się też podział walorów turystycznych z punktu widzenia pełnionej funkcji. Wyróżnia się walory: wypoczynkowe, krajoznawcze, specjalistyczne.
Walory wypoczynkowe stwarzają możliwości regeneracji sił i odpoczynku. Sprzyjają temu takie cechy środowiska przyrodniczego, jak: czyste powietrze, cisza, niski stopień
26 T. Lijewski, B. Mikułowski, J. Wyrzykowski, Geografia turystyki Polski. PWE, Warszawa 2002, s. 15-16.
27 J. Kruczała, Zagospodarowanie turystyczne, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1986, s. 13, za: W.W. Gaworecki, Turystyka, op. cit., s. 126.