24 Rozdział 2. Podstawowa terminologia turystyczna
Na podstawie wyżej wymienionych kryteriów WTO świadomie sformułowała definicję turystyki w sposób ogólnikowy, tak aby mogła mieć ona zastosowanie do różnych poglądów na istotę turystyki. Według WTO turystyka obejmuje ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, służbowych lub innych nie dłużej niż rok bez przerwy poza swoim codziennym otoczeniem'0.
Powyższa definicja z ekonomicznego punktu widzenia wymaga pewnych uściśleń. Określenia „ogół czynności” oraz „podróżują i przebywają” wskazują, że turystyka to nie tylko ruch, popyt, ale i podaż - rozumiana jako cała sfera obsługi ruchu turystycznego".
W tym miejscu słuszne wydaje się wyjaśnienie pojęć, takich jak ruch turystyczny, popyt turystyczny, podaż turystyczna i obsługa ruchu turystycznego.
Ruch turystyczny jest definiowany jako zjawisko społeczne polegające na przestrzennym przemieszczaniu się ludzi na obszary i do miejscowości turystycznych12. Obejmuje on podróżnych motywowanych różnymi celami natury społeczno-kulturowej i zawodowej, które zamierzają oni osiągnąć po czasowym i dobrowolnym opuszczeniu stałego miejsca zamieszkania w kraju lub za granicą13. Podróżujący wytwarzają popyt na usługi i towary, zarówno podczas podróży, jak i w czasie pobytu poza miejscem stałego zamieszkania14, dlatego też ruch turystyczny powoduje określone skutki ekonomiczne i społeczne, których skala wzrasta wraz ze skalą ruchu turystycznego.
Klasyfikacja ruchu turystycznego jest zagadnieniem bardzo złożonym i skomplikowanym. Ze względu na różnorodność działań i zachowań zawierających się w ruchu turystycznym istnieje wiele podziałów ruchu turystycznego. Najbardziej kompleksowa i istotna z punktu widzenia obsługi ruchu turystycznego wydaje się klasyfikacja dzieląca kryteria podziału ruchu turystycznego na opisujące podróż turystyczną i opisujące uczestników13. Podział ten przedstawiono w tabelach 2.1 i 2.2.
Po połączeniu dwóch z wymienionych w tabeli 2.1 kryteriów - głównego celu wyjazdu i długości trwania pobytu - powstaje często spotykana klasyfikacja wyróżniająca16 ruch pobytowy obejmujący: wczasy wypoczynkowe, wczasy z programem specjalistycznym, kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży, wczasy profilaktyczne i lecznicze, caravaning, ruch wycieczkowy obejmujący: wycieczki (turystyczno-krajoznawcze, kulturalno-rozrywko-we, specjalistyczne) oraz inne rodzaje ruchu (turystyka kwalifikowana, turystyka kempingowa, obozy wędrowne, autostop), jak również ruch wycieczkowy i świąteczny: turystyka świąteczna i weekendowa.
Klasyfikacje ruchu turystycznego mają istotne znaczenie nie tylko dla celów statystyki (gdzie i tak stosuje się bardzo uproszczone podziały) czy badań naukowych, ale również dla obsługi ruchu turystycznego, determinują niekiedy (organizacyjnie bądź ekonomicznie) działania organizatorów. Z punktu widzenia organizatora obsługi ruchu turystycznego
10 Tamże, s. 5.
" S. Wodejko, Ekonomiczne..., op. cii., s. 10.
12 A.S. Kornak, Ekonomika..., op. cii., s. 47.
13 W.W. Gaworecki, Turystyka, PWE, Warszawa 1998, s. 17.
14 F-. Turkiewicz, Organizacja imprez turystycznych, Proksenia, Kraków 1997, s. 11.
15 S. Wodejko, Ekonomiczne..., op. cii., s. 81.
16 H. Borne, A. Doliński, Organizacja turystyki, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1998, s. 28.